Pierwsze wirtualne spotkanie w historii Przystanku Historia w Wilnie poprowadzi historyk białostockiego oddziału IPN, Paweł Niziołek, który przybliży postać Józefa Markiewicza, jednego z najwybitniejszych matematyków polskich okresu międzywojennego. Marcinkiewicz urodził się w Janowie, był absolwentem Uniwersytetu Wileńskiego. W 1939 r. wzięty do niewoli przez Sowietów, przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 r. został zamordowany przez Sowietów prawdopodobnie w charkowskiej siedzibie NKWD. Był jednym z blisko 22 tys. obywateli polskich, którzy stali się ofiarami Zbrodni Katyńskiej.
„Zbrodnia Katyńska jest do dziś zbrodnią niewyjaśnioną. O tej zbrodni świat miał się nie dowiedzieć, dlatego co roku 13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. W tym roku pamiętamy szczególnie, gdyż jest to 80. rocznica. W piątek, 17 kwietnia o godzinie 11.00 zapraszamy do wspólnego oglądania” – zachęca do udziału w pierwszym, wirtualnym Przystanku Historia w Wilnie Urszula Gierasimiuk, naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Białymstoku.
Rodzina Marcinkiewiczów pochodząca spod Janowa była niewątpliwie jedna z wielu polskich rodzin będących przedstawicielami najwyższej warstwy społecznej przedwojennej podlaskiej wsi, a ich wojenne losy uznać możemy za typowy przykład dramatów wielu polskich rodzin. Wszyscy wychowani w poczuciu obowiązku wobec Ojczyzny zapisali się na kartach naszej historii.
Dwaj jego bracia Józefa, Mieczysław i Kazimierz, siostra Stanisława wraz z mężem, byli żołnierzami ZWZ, a następnie AK i WiN. Rodzeństwo walczyło z dwoma okupantami: niemieckim i sowieckim sprzeciwiając się wprowadzaniu ustrojów totalitarnych na ojczyste ziemie. Kolejny z braci, Edward, był internowany na Litwie, skąd trafił do niewoli sowieckiej. Wraz z armią Andersa przeszedł z Azji Środkowej poprzez Iran, Irak, Palestynę i Egipt do Włoch, brał udział w bitwie pod Monte Cassino oraz w innych walkach na Półwyspie Apenińskim.
Ich rodziców spotkał los jak wielu i podobnym, Klemens i Aleksandra zostali deportowani do Kazachstanu w czerwcu 1941 r. skąd nie wrócili. Zmarli z wycieńczenia i chorób w Dolinie Śmierci koło Nawoi w Uzbekistanie, próbując wydostać się z „sowieckiego raju”.
Organizatorzy: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku, Dom Kultury Polskiej w Wilnie i Radio Znad Wilii.
