Zawód nauczyciela: z miłości i z przypadku…

5 października na Litwie obchodzony jest Dzień Nauczyciela. Zawód ten należy do najstarszych na świecie, bowiem nauczanie dzieci i młodzieży zaliczane było zawsze do najbardziej tradycyjnych obowiązków nauczyciela. To właśnie nauczyciel przy pomocy swoich kompetencji, profesjonalizmu oraz osobowości kształtuje wiedzę i moralność młodych pokoleń.

Ewelina Mokrzecka
Zawód nauczyciela: z miłości i z przypadku…

Fot. BFL/Andrius Ufartas

W jaki sposób nauczyciele wybrali swój zawód, zapytaliśmy kilku z nich:

,,Wybrałam ten zawód świadomie. Nawet nie pamiętam, żebym marzyła o zostaniu kimś innym. Ogromny wpływ na moją decyzję miały oczywiście moje lektury, wśród których bestsellerem wszechczasów bardzo długo pozostawał dla mnie cykl powieści o Ani z Zielonego Wzgórza. Uwielbiałam radosną, roześmianą bohaterkę, która z taką pasją podchodziła do życia. Chciałam ją naśladować we wszystkim. Nie umiem opisać, jak bardzo szczęśliwa byłam, kiedy, tak jak moja idolka z dzieciństwa, rozpoczęłam pracę w wiejskiej szkole. Chociaż rzeczywistość okazała się odrobinę mniej kolorowa niż marzenia, nie żałuję swego wyboru’’ – w rozmowie z zw.lt powiedziała nauczycielka języka polskiego wileńskiego gimnazjum Jana Pawła II Elżbieta Zacharewicz.

Na Litwie zatrudnionych jest 53 tys. pedagogów. Zawód wybitnie sfeminizowany – 87,5 proc. ogółu nauczycieli stanowią kobiety

Nie każdy świadomie wybiera ten zawód, czasem jest to dziełem przypadku, co nie ujmuje jednak profesjonalizmowi i oddaniu. ,,Nauczycielem zostałem całkiem przypadkowo. Zawsze interesowałem się historią. Skończyłem więc ten kierunek na uniwersytecie we Wrocławiu, wróciłem do Wilna i… nauczycielem miałem być tymczasowo, jednak mnie wciągnęło” – podzielił się z zw.lt nauczyciel historii ze szkoły w Kowalczukach Romuald Sieniuć.

W tym roku Dzień Nauczyciela obchodzony był w szkołach w piątek (4 października). W niektórych placówkach edukacyjnych stało się tradycją, że uczniowie i nauczyciele zamieniają się rolami, nie brakuje też ciepłych słów i kwiatów. ,,Lubię ten dzień, atmosferę panującą w szkole, a najbardziej szkolne akademie. Miło jest otrzymać jakiś kwiatek i usłyszeć życzliwe słowa. Każdy z nas potrzebuje ciepła wypływającego z serca innego człowieka, bez tego usychamy. Nauczyciele nie są tu wyjątkiem’’ – podzieliła się E. Zacharewicz.

Każdy odbiera święto inaczej. Szkoła w Kowalczukach często przenosi się do średniowiecza na zamek w Miednikach. ,,Nie przepadam za tym dniem, ponieważ tego dnia uświadamiam sobie, jaka na nauczycielu leży odpowiedzialność” – oświadczył R. Sieniuć.

,,Trudny i stresujący zawód’’ – tak się dzisiaj mówi o zawodzie nauczyciela, a to wszystko za sprawą mało zdyscyplinowanych uczniów. W USA na przykład co roku 1.5 mln uczniów, zgodnie z prawem dostaje rózgi w szkołach. W Kenii nauczyciele zapisują w dzienniku ile razy dali w skórę uczniowi. Czy jest w tym racja?

,,Z dyscypliną jest obecnie z całą pewnością inaczej niż kiedyś. Żyjemy w świecie, gdzie nauczyciel i podręcznik nie są podstawowym źródłem informacji dla uczniów, co z kolei sprawia, że uczniowie czują się w szkole o wiele pewniej niż dawniej. Nie widzę w tym zagrożenia dla autorytetu nauczyciela. Współczesny świat nie potrzebuje robotników w niebieskich kombinezonach z kraju Wielkiego Brata, automatycznie wręcz wykonujących powierzone im zadania i nic ponadto’’ – zwierzyła się nauczycielka z gimnazjum Jana Pawła II.

W szkołach i przedszkolach polskich na Litwie pracuje ok. 3 tys. nauczycieli i wychowawców

Wiedza merytoryczna to jeszcze za mało, aby być dobrym fachowcem. Liczą się doświadczenie i umiejętności.

,,Pracujemy z ludźmi młodymi, którzy dopiero poznają siebie, kształtują swoje systemy wartości, uczą się pewnych zachowań, więc nieporozumienia w naszej pracy są czymś zupełnie normalnym. Natomiast zjawisko zniewagi jest, moim zdaniem, problemem nie tyle środowisk szkolnych, co społeczeństw postkomunistycznych. Janusz Korczak, którego uważam za największy autorytet w dziedzinie pedagogiki, nawoływał wychowawców, by w dziecku widzieli przede wszystkim człowieka. My natomiast bardzo często nie tylko w dziecku, ale też w samym człowieku, tego człowieka nie widzimy’’ – skomentowała dzisiejszą sytuację w szkole E. Zacharawiecz.

Obecnie na Litwie zatrudnionych jest 53 tys. pedagogów. Jest to zawód wybitnie sfeminizowany, bowiem 87,5 proc. ogółu nauczycieli stanowią kobiety. W szkołach i przedszkolach polskich na Litwie pracuje ok. 3 tys. nauczycieli i wychowawców.

W ciągu dekady od 2002 do 2013 roku liczba nauczycieli zmniejszyła się o 20 proc. Przeciętny wiek nauczyciela stanowi obecnie 47 lat. Na początku roku szkolnego 2012 – 2013 60 proc, nauczycieli stanowiły osoby powyżej 45 lat. Nauczyciele młodzi ( w wieku do 30 lat) stanowili zaledwie 6 proc., zaś nauczyciele w wieku ponad 60 lat – 9 proc.

,,Pracuję w zawodzie dziewiąty rok. Sukcesem, a może raczej po prostu pięknym darem niebios jest dla mnie to, że po moich mniejszych lub większych zawodowych porażkach i zwątpieniach ciągle jeszcze mogę mówić sobie oraz moim uczniom: kocham ten zawód!” – powiedziała nauczycielka języka polskiego. Nauczyciel historii z Kowalczuk swój zawód wykonuje 12 lat i na chwilę obecną nie może powiedzieć, czy go zmieni.

PODCASTY I GALERIE