„Wilno było jednym z pierwszych miast, które w 2022 roku wsparły Kijów i Ukrainę. Nasze stanowisko pozostaje niezmienne – przyczyniamy się do walki Ukrainy o jej wolność oraz wolność całej Europy na różne sposoby: poprzez pomoc humanitarną, wspierając samorządy, realizując programy integracyjne dla Ukraińców mieszkających w stolicy. Zasoby na rzecz zwycięstwa Ukrainy na Zachodzie są dostępne – potrzeba naszej odwagi, zarówno na poziomie państwowym, jak i samorządowym. W zeszłym tygodniu na sesji Rady Wilna przyjęliśmy rezolucję w sprawie wsparcia planu zwycięstwa Ukrainy oraz formuły Pokoju, i zaapelowaliśmy do stolic NATO, Unii Europejskiej i innych miast partnerskich o wsparcie. Podpisaną rezolucję wręczyłem przedstawicielom miasta i parlamentu w Kijowie, pokazując, że Wilno jest z Ukrainą aż do zwycięstwa” – powiedział mer Wilna, Valdas Benkunskas.
Wizyta w Kijowie rozpoczęła się od spotkania z przewodniczącym Rady Najwyższej Ukrainy, Rusłanem Stefanczukiem. Stefanczuk podkreślił, że realizacja planu zwycięstwa pozostaje priorytetem, dlatego apel Wilna do stolic NATO i UE jest wzorem dla wszystkich.
Za stałe wsparcie, pomoc finansową i pomoc w ubiegłym roku Wilno zostało uhonorowane przez prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego mianem „Miasta Ratownika” (ang. Savior City). Tak Wilno nazywają także niektórzy ukraińscy parlamentarzyści.
Spotkania odbyły się także z liderami Grupy ds. Międzynarodowych Kontaktów Parlamentarnych z Litwą – Ihoriem Huzem i Juliją Owczinikową. Podczas rozmów omawiano sytuację polityczną obu krajów, kwestie wsparcia dla Ukrainy oraz proces integracji z UE, podkreślono również znaczenie nauki Wilna z doświadczeń różnych ukraińskich miast.
W trakcie wizyty mer Wilna spotkał się również z ambasadorem Litwy na Ukrainie, Ingą Stanyte-Toločkienė oraz innymi przedstawicielami ambasady. Mer, wraz z ambasadorem, odwiedził również Plac Niepodległości, który stał się miejscem rozpoczęcia Euromajdanu w 2013 roku. Obecnie znajduje się tam pomnik upamiętniający żołnierzy poległych za wolność Ukrainy, w tym Litwina Tadasa Tumasa-Milžinasa.
Na Ukrainie decyduje się przyszłość całej Europy, dlatego zarówno Wilno, jak i inne zachodnie państwa muszą zrobić wszystko, aby Ukraina odniosła zwycięstwo w wojnie. Ukraina jest także najlepszym nauczycielem w zakresie efektywnej obrony przed Putinem i zwolennikami „rosyjskiego świata”, twierdzi V. Benkunskas.
Podczas spotkania z merem Kijowa, Witalijem Kliczką, omawiano organizację stolicy w warunkach wojennych, przedstawiono największe wyzwania oraz skuteczne rozwiązania. Cenne wnioski uzyskano również podczas spotkania z merem Browarów oraz dyrektorem szpitala.
„Polityka obrony Wilna jest planowana zarówno we współpracy z Ministerstwem Ochrony Kraju i Wojskiem Litewskim, jak i poprzez naukę z dobrych praktyk Ukrainy. Wizyta w Kijowie nie była bez przygotowania. Na przykład, już teraz opracowujemy środki kontrmobilności dla Wilna – jeszcze w 2022 roku mer Charkowa proponował Wilnu zajęcie się tym tematem, a niebawem zobaczymy wyniki. To, co zobaczyliśmy i usłyszeliśmy w ubiegłym tygodniu na Ukrainie od tamtejszych liderów, potwierdziło, że idziemy w dobrym kierunku. Podczas wizyty wyłoniły się trzy kluczowe zasady, którymi samorząd powinien kierować się przygotowując do obrony.
„Po pierwsze, rola samorządu w sytuacjach kryzysowych jest kluczowa – nawet w warunkach wojennych, samorząd to władza najbliżej ludzi. Widzi najlepiej sytuację „na ziemi” i, jeśli nie podejmuje najlepszych decyzji, może chociaż udzielić dobrych rad narodowym instytucjom. Po drugie, bliskość ludzi oznacza również odpowiedzialność za dobrą komunikację – samorząd musi mieć efektywne sposoby komunikowania się z obywatelami.
„Po trzecie, musimy być gotowi wziąć odpowiedzialność za siebie i za innych. Często zachęcamy obywateli do bycia przygotowanymi, do znajomości planu rodzinnego, wiedzy o najbliższej kryjówce, jej stanie, do posiadania zapasów kryzysowych w domu, do wiedzy o sytuacji i potrzebach sąsiadów, ale ta sama zasada dotyczy także systemu samorządowego. Nie możemy całkowicie polegać na tym, że ktoś z góry przyjdzie i zrobi to za nas. Samorząd musi zwiększać niezależność i samodzielność swojego systemu, a w razie potrzeby być gotowy do udzielenia pomocy innym” – mówi V. Benkunskas.
Szacuje się, że w 2024 roku wsparcie Wilna dla Ukrainy i jej miast, w tym Kijowa, wyniesie ponad 1,1 mln euro, a od początku szeroko zakrojonej wojny będzie to około 3 mln euro.
Za wsparcie finansowe w wysokości 700 tys. euro dla Teatru Narodowego im. Tarasa Szewczenki w Dnieprze zostanie zbudowane podziemne pomieszczenie na 500 miejsc, a w Charkowie takie miejsce powstanie w jednej ze szkół, zapewniając ciągłość procesu edukacyjnego. W Derhaczy zostanie zakupiony pojazd do wywozu odpadów, aby utrzymać sytuację sanitarną i usuwać gruzy po ostrzałach.
Pomoc rzeczowa dla szpitala w Browarach w obwodzie kijowskim ma wartość około 450 tys. euro, a organizacji charytatywnej „Ce Tu” zostaną przekazane środki higieniczne dla niemowląt i dzieci.
Wcześniej Wilno przeznaczyło ponad 1,3 mln euro na pomoc humanitarną dla Ukrainy, a inicjatywie „UNBROKEN Ukraine”, która zapewnia usługi rehabilitacyjne dla osób dotkniętych wojną, przekazano 700 tys. euro.
We współpracy z innymi instytucjami i organizacjami zwiększane są możliwości zatrudnienia Ukraińców, nauki języka, organizowane są festiwale, realizowane programy mentorski, wzmacniające zdrowie psychiczne oraz inne ważne działania. Samorząd aktywnie angażuje się również w organizację masowych zbiórek pomocy dla Ukrainy.
