– Szkoły polskie na Wileńszczyźnie biją na alarm. Brakuje nauczycieli.
– Ten problem będzie jeszcze bardziej się pogłębiał. Nie mamy przedmiotowców, którzy mogą uczyć w języku polskim. Zamierzamy zgłosić do rządu propozycje dotyczące pedagogów, którzy mogliby pracować w szkołach mniejszości narodowych. Chodzi o dofinansowanie – jeśli ktoś studiuje np. matematykę, aby mógł też pobierać dodatkowo naukę w języku polskim, by móc wykładać potem po polsku. Szukamy rozwiązania.
– Być może przez to polskie szkoły nie najlepiej wypadają w ogólnokrajowych rankingach…
– Szkoły polskie muszą być na takim samym poziomie jak szkoły litewskie. Zawsze podkreślam, że szkoły mniejszości narodowych muszą starać się o jakość, ale też państwo musi zrozumieć, że są to placówki, które potrzebują szczególnej uwagi i przewidzieć dodatkowe środki. Pracujemy nad tym.
– Jak można polepszyć nauczanie w polskich szkołach?
– Jednym z punktów deklaracji podpisanej w listopadzie ub.r. w Warszawie przez ministrów edukacji Polski i Litwy są podręczniki dla polskich szkół na Litwie. Państwo litewskie ma się zobowiązać do tego, by szkoły z polskim językiem nauczania miały jakościowe podręczniki. Dla litewskich wydawnictw nie opłaca się wydawać podręczników w języku polskim ze względu na niewielkie zapotrzebowanie w stosunku do litewskich. Obecne podręczniki dostępne na Litwie są albo źle przetłumaczone albo bardzo stare. Właśnie polsko-litewska deklaracja mówi o tym, że to państwo litewskie samo ma szukać rozwiązania, jak wydać podręczniki dla polskich szkół. W połowie września ma być zatwierdzony harmonogram wdrażania tej deklaracji, więc ta kwestia powinna ruszyć z miejsca.
– A podręczniki z Polski?
– Owszem, możemy korzystać z podręczników z Polski, które są jakościowe pod każdym względem, ale też możemy je napisać sami przy pomocy lokalnych autorów, polonistów z Wileńszczyzny i dać szansę Polakom stąd się rozwijać. Rozważamy możliwość współpracy, aby podręczniki dla naszych szkół mogli współtworzyć zarówno autorzy z Litwy jak i Polski. Również kwestia matury z języka ojczystego została uwzględniona w ubiegłorocznej deklaracji, więc dążymy do tego, by uczniowie polskich szkół na Litwie mogli zdawać język polski jako egzamin państwowy oraz by na egzaminie z litewskiego dla uczniów szkół mniejszości narodowych dopuszczalna była nieco większa ilość błędów.
– Koronawirus. Sytuacja się rozwija dynamicznie. Czy resort oświaty jest do tego przygotowany?
– Jeśli w poszczególnej szkole zostanie wykryte ognisko koronawirusa, to epidemiolodzy wydadzą zalecenia, do których dana placówka będzie musiała się dostosować. Decyzję podejmą specjaliści Ministerstwa Zdrowia, a nie dyrektorzy placówek oświatowych. Natomiast zadaniem dyrektorów, jeśli zauważą niepokojący przypadek COVID-19, będzie zawiadomienie Narodowego Centrum Zdrowia Publicznego. Restrykcje zostaną wprowadzone w tych samorządach, w tych szkołach, gdzie zachorowalność będzie największa. Wówczas np. albo cała szkoła albo tylko część przejdzie na zdalne nauczanie.
– Nie każde dziecko ma komputer, nie każdy nauczyciel potrafi ciekawie wykładać online. Jak im pomóc?
– Tzw. koszyczek ucznia zostanie zwiększony o 40 euro. Szkoły będą mogły wydać to np. na licencje do platform nauczania zdalnego, szkolenia dla nauczycieli albo sprzęt. Dodatkowe środki wyasygnowane zostaną po to, by szkoły były bardziej przygotowane na wypadek nauki on-line. Nie zostawimy nauczycieli bez opieki. Bardzo ważna jest też komunikacja między nauczycielami a rodzicami, przekazywanie informacji.
Drodzy Wychowawcy oraz Uczniowie! Z okazji rozpoczęcia roku szkolnego 2020/2021 życzę Wam, aby nadchodzące miesiące były nie tylko czasem wytężonej pracy, ale niosły ze sobą także wiele radości z rozwoju własnych zainteresowań. Życzę wszystkim mnóstwa twórczej energii, wytrwałości, spokoju. Będzie dużo wyzwań, nie będzie łatwo, ale wszyscy razem, współpracując, pokonamy to. Musimy być dumni z polskich szkół, które starają się być na tym samym poziomie, co litewskie. Najważniejsze – dobre chęci, więc oby ten entuzjazm był jak największy!
Jolanta Urbanowicz, wiceminister oświaty
