Tablica (w językach polskim i litewskim) zawiśnie na jednym z domów przy ulicy Witebskiej, w byłej Kolonii Bankowej na Rossie, w którym w latach 1907-1922 mieszkali wybitni wileńscy pisarze i publicyści.
Pierwsza próba upamiętnienia pamięci braci Józefa i Stanisława (Cata) Mackiewiczów w Wilnie została podjęta przed kilkunastoma laty przez środowisko związane z dziennikiem „Kurier Wileński”, jednak była nieudana. „Postanowiliśmy pójść inną drogą. Inicjatywa miała być nie polska, tylko polsko-litewska. Szczególnie, że popularność Józefa Mackiewicza w litewskich elitach od kilku lat rośnie lawinowo, a i Stanisław Cat-Mackiewicz nie jest już na Litwie no name’em jak przed kilkoma laty” — powiedział zw.lt Aleksander Radczenko, z grupy inicjatywnej upamiętnienia braci Mackiewiczów w Wilnie.
W kwietniu 2016 roku powstała grupa inicjatywna w składzie: dr Giedrė Jankevičiūtė z Litewskiej Akademii Sztuk Pięknych, dr Eligijus Raila z Uniwersytetu Wileńskiego, polski działacz społeczny Zbigniew Głazko, dr Andrzej Pukszto z Uniwersytetu Witolda Wielkiego, politolog Mariusz Antonowicz oraz bloger Aleksander Radczenko. Apel w tej sprawie podpisało blisko 40 najbardziej znanych litewskich naukowców, historyków, działaczy kultury. M.in. Alfredas Bumblauskas, Gražina Dremaitė, Vytautas Ališauskas, Antanas Gailius, Nerija Putinaitė. Wydział Historii Uniwersytetu Wileńskiego wydał pozytywną opinię w sprawie ustanowienia takiej tablicy z uwagi na wybitny wkład Józefa Mackiewicza i Stanisława Cata-Mackiewicza w dzieło porozumienia pomiędzy Polska i Litwą, dialogu polsko-litewskiego. Mimo to ubieganie się o zezwolenie wileńskiego samorządu trwało ponad rok.
„Poszło oczywiście o cholerną literkę „w”. Od samego początku ustaliliśmy, że imiona i nazwiska braci Mackiewiczów na tablicy powinny być zapisane w formie oryginalnej. Prawo litewskie na to zezwala, a szacunek wobec tych wybitnych Wilniuków — wymaga. Już podczas pierwszego posiedzenia Komisji jej członkowie nie ukrywali, że taki zapis im się nie podoba i sugerowali zamieszczenie obok zapisu polskiego także litewskiej transkrypcji. Zdecydowanie taką sugestię odrzuciliśmy” — opowiada Aleksander Radczenko.
Ostatecznie — gdy w sprawę zaangażowali się osobiście mer Remigijus Simasius, wicemer Gintautas Paluckas oraz poseł na Sejm RL Mykolas Majauskas — za trzecim razem Komisja ds. Nazw, Pomników i Tablic Pamiątkowych Miasta Wilna się zgodziła z oryginalnym zapisem imion i nazwisk braci Mackiewiczów na tablicy. Potrzebna była jednak jeszcze zgoda Komitetu ds. Kultury, Oświaty i Sportu Rady Samorządowej.
Komitet zebrał się 21 czerwca br. i — jak relacjonują członkowie grupy inicjatywnej — ponownie projekt tablicy braciom Mackiewiczom wzbudził kontrowersje. Radny z ramienia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie-Związku Chrześcijańskich Rodzin Zbigniew Maciejewski zaproponował, aby obok zapisu oryginalnego (polskiego) zamieścić i zapis litewski, bo „przecież i Adam Mickiewicz na wileńskich tablicach pamiątkowych jest zapisywany w dwóch wersjach językowych”. Ostatecznie jednak dr. Eligijusowi Raile udało się członków Komitetu przekonać do zaakceptowania takiego tekstu, jaki został zgłoszony przez grupę inicjatywną.
Obecnie trwa zbieranie funduszy niezbędnych do zainstalowania tablicy pamiątkowej. Część pieniędzy na ten cel już dał PKN Orlen.
