Różne są rodzaje dzieł sztuki. Dziełem jest obraz namalowany na płótnie, rzeźba czy budynek. Oryginały dzieł malarstwa, rzeźby, architektury istnieją tylko w jednym egzemplarzu i znajdują się w jednym tylko miejscu. Aby się z nimi zetknąć, musimy je odnaleźć, dotrzeć do nich.
Niektóre dzieła sztuki mogą jednak istnieć w kilku a nawet wielu identycznych egzemplarzach i znajdować się w różnych miejscach na świecie.
Są to dzieła sztuki graficznej – ryciny, które odbija się z formy raz sporządzonej przez konkretnego artystę. Różne są sposoby wykonywania tych form oraz materiały wykorzystywane do ich stworzenia: drewno, metal, kamień.
Zasada jest prosta: raz opracowana przez artystę grafika, służy do powielania czyli odbijania wielu identycznych egzemplarzy. Do dzieł sztuki graficznej zaliczane są tylko odbitki z formy własnoręcznie wykonanej przez artystę. Każdy z nich nosi miano oryginału.
Prezentowane w szkołach gimnazjalnych dzieła pochodzą z kolekcji Dariusza Matyjasa, prezesa Mazurskiej Fundacji Sztuki „Art. Progress”. Wystawa przygotowana została w ramach autorskiego projektu dla pięciu szkół gimnazjalnych w Ełku pn. „Sztuka Dostępna”.
Spotkania te wpisują się w unikalną edukację artystyczną młodzieży. W ramach zaplanowanych cyklów uczniowie mogą obcować z tzw. wysoką sztuką, oryginalnymi dziełami najwybitniejszych artystów. Na projekt składają się trzy cykle tematyczne, które zostaną zorganizowane w różnych terminach:
„Sztuka Starych Mistrzów” (4 – 8 kwietnia 2016 r.)
„Klasycy Sztuki” (jesień 2016 r.)
„Sztuka Współczesna” (wiosna 2017 r.)
W terminie 4 – 8 kwietnia 2016 r. w ełckich szkołach gimnazjalnych odbywają się spotkania z prowadzone w formie wystawy i prelekcji Dariusza Matyjasa pn. „Sztuka Starych Mistrzów”.
Wernisaż składa się z 40 dzieł (grafika warsztatowa) umieszczonych na 20 sztalugach. Uczniowie mogą podziwiać drzeworyty, miedzioryty, akwaforty i mezzotinty m.in. Rafaela, Durera, Rembranta, Rubensa, Canaletta, Bartolozziego, Chodowieckiego, Piranesiego, Płońskiego.
Każda z prowadzonych prelekcji trwa ok. 30 minut. W jednej szkole, w zależności od potrzeb i zainteresowania może odbyć się kilka prelekcji (max. 4 godziny).
Dzieła Starych Mistrzów pochodzące z okresu z XVI – VVIII wieku, stanowią podstawę dla całej światowej sztuki. Największy rozwój drzeworytnictwa to okres XV – XVI wieku. Wówczas artyści do wykonania rycin używali drzewa miękkiego z gruszy, orzecha, lipy, wiśni, buku lub jabłoni. Następnie po naniesieniu farb wykonywano odbitki na papierze. Technika miedziorytnicza, podobnie do drzeworytniczej powstała w końcu epoki średniowiecza. Jak wskazuje nazwa, ryciny powstawały w miedzi. Innym sposobem wytwarzania rycin w metalu były akwaforty. Nazwa pochodzi z terminologii łacińskiej i oznacza kwas azotowy. Cieczy tej używano do „zmiękczania” twardej powierzchni metalu, dzięki czemu artysta mógł swobodnie w nim rzeźbić. Akwaforty odbijano podobnie jak miedzioryty. Natomiast mezzotinta jest techniką zbliżoną do malarstwa, w której artysta operuje plamą a nie kreską. Ryciny wykonywane są w płytach miedzianych. Metodę tę wynaleziono w 1640 roku. Jej rozkwit przypada na XVII i XVIII wiek.
W kolekcji Dariusza Matyjasa znajduje się około 2000 dzieł pochodzących z różnych epok: od średniowiecza aż do sztuki współczesnej Zgrupowane zostały w ok. 30 wystaw tematycznych i indywidualnych.
Miasto Ełk współpracuje z Dariuszem Matyjasem od stycznia 2015 roku. W Galerii Ślad Ełckiego Centrum Kultury odbyły się dotychczas cztery wystawy tematyczne m.in. oryginalnych dzieł Pablo Picasso czy Salvadora Dalego. W 2016 roku w ECK można było podziwiać oryginalne dzieła prymitywistów: 40 prac artystów nieprofesjonalnych m.in. Oscara de Mejo, Jovana Obican’a, Gerarda Lapagesse’a, Vincenta Haddelsey’ego, Henryka Żarskiego, Przemysława Kiebzaka i Nikifora. Zorganizowana została też wystawa 70 prac pn. „Kobieta w Sztuce”. Każda z prac stanowiła osobną historię, przedstawiającą kobiety widziane oczyma twórców: Picassa, Rembrandta, Olbińskiego, Beksińskiego czy Starowieyskiego.
Dariusz Matyjas za swoją działalność w zakresie upowszechniana i promowania kultury, otrzymał nagrodę „Białej Lilii” przyznawaną corocznie przez Prezydenta Miasta Ełku w kategorii: Mecenas Kultury.
