Spotkanie szefów MSZ krajów bałtyckich i Polski w Wilnie: O pakiecie mobilności, otwarciu granic i stosunkach polsko-litewskich

„Tak się stało, że dzisiejsze spotkanie odbywa się tego dnia, kiedy zostają otwarte granice całej Unii Europejskiej. Od 1 lipca zostaną otwarte granice krajów znajdujących się poza strefą Schengen” – rozpoczął briefing prasowy szef MSZ Litwy Linas Linkevičius.

Minister podkreślił, że w większości wypadków pozycje wszystkich czterech krajów-uczestników spotkania są jednakowe. „Jestem wdzięczny, że ministrowie przybyli do Wilna i mogą przypomnieć o Dniu Okupacji i Ludobójstwa. W czasie okupacji sowieckiej ucierpiały liczne narody – Litwini, Łotysze, Estończycy, Polacy. Jest to symboliczne, że złożyliśmy kwiaty pod Pomnikiem Ofiar Okupacji Sowieckiej, ponieważ również dzisiaj mamy do czynienia z propagandą i kłamliwymi informacjami” – dodał litewski polityk.

Zapytany o ocenę stosunków polsko-litewskich, Linkevičius podkreślił, że pochówek uczestników powstania 1863 r. przyciągnął bardzo wiele uwagi. „To było nasze wspólne przedsięwzięcie, które na pewno nie będzie ostatnim. Bardzo się cieszę, że 2021 r. został ogłoszony rokiem Konstytucji 3 Maja. Myślę, że jest to bardzo ważne, ponieważ ten fakt otwiera nam jeszcze większe możliwości współpracy. Należy podkreślić, iż jest to pierwsza w Europie i druga na świecie Konstytucja. To wydarzenie jest godne większej uwagi i nagłośnienia. W tym roku również obchodzimy 610-tą rocznicę Bitwy pod Grunwaldem. Jasne, że to już jest daleka historia, ale nie możemy o takich wydarzeniach zapomnieć” – tłumaczył szef MSZ Litwy.

Linkevičius dodał, że cieszy się również z tego powodu, że decyzje dotyczące oświaty dla dzieci mniejszości narodowych w kraju już ruszają. „Mimo wybuchu pandemii specjaliści już pracują i tworzą plan działań, w którym się znajdą wszystkie punkty, które są ważne dla mniejszości narodowych. Uzgodnimy opinię polskiej mniejszości narodowej na Litwie, jak też Litwinów w Polsce” – stwierdził minister.

Ministrowie w trakcie spotkania rozmawiali również o decyzjach dotyczących tzw. pakietu mobilności. „Pozycje Polski i Litwy w danym wypadku są identyczne – będziemy dalej się sprzeciwiali takim dyskryminującym poprawkom dotyczącym naszych przewoźników. Prawdopodobnie Parlament Europejski jednak przyjmie tę ustawę” – stwierdził Linkevičius.

Jacek Czaputowicz, minister spraw zagranicznych Polski, również uważa, że przyjęcie pakietu mobilności – to utrudnianie możliwości tworzenia równych szans dla obywateli i pracowników, co nie jest sprawiedliwe. „Nie należy ograniczać w sposób sztuczny możliwość prowadzenia działalności np. kierowcom ciężarówek. Mamy jednak poczucie, że rozwiązania, które są proponowane w Unii Europejskiej w tym zakresie, nie są zgodne z postanowieniami traktatowymi dotyczącymi swobody świadczenia usług” – powiedział Czaputowicz w trakcie wywiadu polskim mediom.

Czaputowicz w czasie konferencji prasowej podkreślił, że jako ministrowie spraw zagranicznych politycy muszą zachęcać ministrów edukacji do wdrożenia ważnych porozumień oświatowych. „Jako państwo polskie przykładamy wagę do tego, by społeczność litewska w Polsce mogła cieszyć się wszystkimi prawami. Chcę też podziękować parlamentowi Litwy za przyjęcie rezolucji i ustanowienie Roku Konstytucji 3 Maja w 2021 r. Jest to dobry przykład podobnej oceny historii, a także okazja do uroczystych obchodów tego roku w trakcie wielu spotkań związanych z tą rocznicą. Wiemy też, że w tym roku premier Litwy będzie uczestniczył w obchodach 610-tej rocznicy Bitwy pod Grunwaldem. Chcę powiedzieć, że nasze relacje są bardzo dobre i będą się przekładały na aspekt wspólnej oceny wydarzeń historycznych i spraw polskiej mniejszości na Litwie” – wtórował litewskiemu ministrowi Czaputowicz.

„Chcemy dbać o skuteczność nauczania języka polskiego. Uważamy, że wyniki matury z języka polskiego muszą być uznawane w czasie wstąpienia na uczelnie wyższe. Dyskutujemy na temat potrzeby wprowadzenia podręczników do nauczania języka polskiego. Na razie cieszymy się z możności korzystania z polskich podręczników, ale jest to rozwiązanie tymczasowe” – tłumaczy szef polskiego MSZ.

Czaputowicz w trakcie rozmowy z polskimi mediami na Litwie podkreślił, że według niego, Polska podjęła właściwe decyzje dotyczące walki z pandemią. „Mamy dobre wyniki. Jasne, chciałoby się, żeby było jeszcze lepiej. Wirus w Polsce jest jednak w 100 proc. pod kontrolą naszych służb sanitarnych. Widzimy podobną sytuację w innych państwach europejskich, dlatego podjęliśmy decyzję o otwarciu granic. Myślę, że kraje bałtyckie, jak również państwa należące do Grupy Wyszehgradzkiej, są bezpieczne” – uważa szef polskiego MSZ.

Polityk wspomniał też o wadze Dnia Okupacji i Ludobójstwa oraz Dnia Żałoby i Nadziei na Litwie. „Symboliczny dzień pamięci o ofiarach represji, rocznica deportacji na Syberię skłania do pewnych refleksji dotyczących tematów historycznych, np. dyskusji na temat paktu Ribbentrop-Mołotow i jego negatywnej roli dla krajów tego regionu. Musimy tu być zjednoczeni. Rozmawialiśmy też o tym, jak stawić czoła tej ciągłej stałej narracji rosyjskiej dotyczącej historii” – tłumaczy polski minister.

Według Czaputowicza, w temacie stosunków polsko-litewskich zostało wiele do zrobienia. „Ciągle rozmawiamy na ten temat. Problemy jednak wciąż istnieją. Cieszymy się z tego, że mieszkają tu Polacy i chcielibyśmy, aby mieli pełne prawa, które będą przestrzegane. Dzielimy natomiast wspólne interesy w innych kwestiach – jak twierdzi minister Linkevičius, mamy wspólną wizję Unii Europejskiej oraz widzimy podobne problemy, szczególnie w sferze bezpieczeństwa, ponieważ zauważamy zagrożenia, płynące ze strony Rosji” – wyjaśnił dziennikarzom szef MSZ RP.