Sowieckie rzeźby czy wileńska brama triumfalna? Dyskusje o podziale środków

Stołeczne władze mają w planach renowację sowieckich metalowych rzeźb, które już od ponad 60-ciu lat stoją na Zielonym Moście. Tymczasem posła Kęstutisa Masiulisa oburzają plany naprawy radzieckiej spuścizny. Proponuje on zamiast tego odbudować Białe Słupy Wileńskie.

zw.lt
Sowieckie rzeźby czy wileńska brama triumfalna? Dyskusje o podziale środków

Fot. BFL/Tomas Urbelionis

„Jeżeli miasto znalazło pieniądze i chce je przeznaczyć na dziedzictwo kulturowe, to czyżby rzeźby na Zielonym Moście są priorytetem? Organizacje społeczne od 2008 r. proszą samorząd o wsparcie przy odbudowie zburzonych w 1950 r. Białych Słupów Wileńskich, ciągle jednak powtarzano, że samorząd nie ma środków. Co jest ważniejsze dla polityków litewskich – rzeźby pamiętające czasy NKWD i KGB, czy zburzone przez okupanta symbole państwowości?” – pyta konserwatysta K. Masiulis.

Kiedyś u zbiegu dwóch ulic – obecnych Basanavičiaus (dawna Wielka Pohulanka) i Savanorių (dawniej Legionowa), stały dwa słupy, które oznaczały historyczne granice miasta. Przetrwały powstania i wojny. Zostały zniszczone po II Wojnie Światowej. Były czymś w rodzaju bramy triumfalnej.

Jak pisze litewski historyk Vladas Drėma, słupy, nazywane białymi, wzniosły władze carskie i ustawiły na nich dwie rzeźby Pogoni, mające, zdaniem tychże władz, być herbem Wilna. W 1888 r. obie Pogonie zostały usunięte, a w ich miejscu zjawiły się dwugłowe rosyjskie orły.

Przed czterema laty zrodził się pomysł odbudowy białych słupów wraz z rzeźbami Pogoni. Jeden może stanąć na dawnym miejscu, natomiast tam, gdzie był drugi, przebiega obecnie ulica.

Kęstutis Masiulis w wydanym wczoraj (22 maja) oświadczeniu przekonuje, że naukowcy wielokrotnie proponowali władzom Wilna ważne ze względów historycznych i kulturowych projekty: odbudowę kaplicy św. Rafała, rekonstrukcję rzeźb świętych na dachu kościoła ewangelickiego, oznaczenie fragmentów murów obronnych Wilna i inne. Zdaniem posła, władze Wilna za priorytetowe uważaja jednak „inne wątpliwe projekty”.

PODCASTY I GALERIE