Po projekcji odbyła się dyskusja z udziałem historyków, dziennikarzy i współtwórców filmu, podczas której widzowie mieli możliwość poznać szczegóły powstania i tło historyczne produkcji.
W odpowiedzi na pytanie, skąd powstał pomysł stworzenia filmu o Myszkowskim, prezes Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” Mikołaj Falkowski zaznaczył, że wszystko się zaczęło od zwykłej rozmowy.
„Przygotowując się do obchodów 100-lecia niepodległości Polski w 2016-17 r., remontowaliśmy kwatery na Łotwie, Białorusi, na Litwie i w którymś momencie ze współpracownikami odbyliśmy taką rozmowę, zadając pytanie: czy w ogóle możliwe jest odkrycie archiwów na kapitana Myszkowskiego – asa wywiadu? Czy można odkopać jego sprawę? Znaleźć więcej niż w tych drobnych opracowaniach w literaturze? Podjęliśmy to wyzwanie – przeanalizowaliśmy stepy dokumentów, papierów, zamówiliśmy archiwalia i udało się dotrzeć do informacji. Stopniowo odkryliśmy postać nieznaną i niezwykłą. Wszystko się zaczęło od zwykłej rozmowy, później powstały scenariusze na spektakl, który został w 2022 r. zrealizowany przez aktorów Teatru Polskiego w Wilnie, a teraz mamy również film” – podkreślił M.Falkowski.
Łukasz Kamiński odegrał w filmie główną rolę kapitana Aleksandra Myszkowskiego.
Bohater filmu doprowadził do realizacji operacji Zima i pomógł obronić Łotwę przed bolszewikami w 1920 r. Kapitan Myszkowski do 1919 r. był szefem Sekcji Wschód II Oddziału Sztabu Generalnego WP. W tym samym roku został skierowany do Rygi jako specjalny delegat WP na Łotwie i w Estonii w celu organizacji wojskowej współpracy Polski i Łotwy w obliczu nacierającej Armii Czerwonej. W grudniu 1919 r. oficjalnie mianowano go attaché wojskowym przy Poselstwie Polskim w Rydze i na tym właśnie stanowisku doprowadził do polskiego ataku na wojska bolszewickie nacierające na Łotwę.
„Kiedy kręciliśmy ten film, myślałem o swoim pradziadku, który walczył w armii Andersa i to pomagało mi wejść w tę rolę. Takie filmy, spektakle są potrzebne nie tylko dla nas na Wileńszczyźnie, ale również i w Polsce. Cieszę się, że poznałem postać Myszkowskiego, że mamy wielkiego człowieka, który na tych terenach dużo działał. Myszkowski – postać mało znana, ale zasługuje na to, żeby ludzie go poznali” – powiedział Łukasz Kamiński.
„Najważniejszą sceną tego filmu jest ostatnia scena: zapalenie znicza na grobie nieznanego żołnierza. To jest hołd dla Państwa, dla Państwa mam, ojców, dziadków. Bez nich nie byłoby wolnej Polski, naszej historii takiej, ani innej. Właśnie to jest fundamentem całego filmu” – powiedział historyk dr. Piotr Dmitrowicz, który wykonał ogromną pracę przygotowawczą w archiwach.
Kolejna projekcja filmu odbędzie się 27 stycznia o 16:00 w Państwowym Gimnazjum Polskim im. J. Piłsudskiego w Dyneburgu (ul. Marijas iela 1e).
„Kapitan Myszkowski”
Scenariusz i reżyseria: Maciej Dancewicz
Produkcja: Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
Ścieżka dźwiękowa – Rafał Jackiewicz.
Projekt został zrealizowany dzięki dofinansowaniu Fundacji ORLEN, ORLEN Lietuva i Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
Projekt współfinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach wsparcia Polonii i Polaków za granicą 2020-2023.
Projekt współfinansowany w 2019 roku w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą.
Serdeczne podziękowania dla rodziny Kapitana Myszkowskiego: Ewy Gan-Ganowicz i Aleksandra Gan-Ganowicza za udostępnienie zdjęć i dokumentów archiwalnych na potrzeby przygotowania filmu.
Szczególne podziękowania dla Ambasador Rzeczpospolitej Polskiej w Republice Łotewskiej dr Moniki Michaliszyn za inspirację do podjęcia upamiętnienia kapitana Myszkowskiego i pracowników Ambasady RP w Rydze za pomoc w realizacji filmu.
