Powstanie styczniowe 1863 roku: Trzy narody – jedna spuścizna?

Ostatnio na Litwie coraz głośniej mówi się o historii, daleko nie zawsze łatwej, lecz niezmiennie budzącej silne emocje. Samo Wilno od niedawna zaczęło dołączać do tej debaty, otwierając przed mieszkańcami miasta swe tajemnice - odnalezienie szczątków bohaterów powstania styczniowego na Górze Giedymina z pewnością jest jedną z nich. Pochówek powstańców, który odbędzie się 22 listopada na wileńskiej Rossie, będzie punktem kulminacyjnym obchodów, lecz będą one mieć wyłącznie charakter symboliczny. Nad tym, czym było powstanie 1863 roku i jakie miejsce zajmuje w historii trzech narodów - polskiego, litewskiego oraz białoruskiego, zastanowić się zaprasza studencka korporacja “RePublica”, organizująca w progach Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych Uniwersytetu Wileńskiego dyskusję pod nazwą “Powstanie styczniowe 1863 roku: Trzy narody - jedna spuścizna?”. Partnerem wydarzenia został także Polski Klub Dyskusyjny.

Dorota Sokołowska
Powstanie styczniowe 1863 roku: Trzy narody – jedna spuścizna?

Ważne jest mówić nie tylko o wydarzeniach historycznych, lecz także o ich przyczynach i, co najważniejsze, wynikach – o tym, jaki wpływ miały one zarówno na dalszy ciąg historii jak i na dzień współczesny. Inicjator dyskusji, senior korporacji Adam Różewicz przyznaje, że pomimo to, iż pomysł zorganizowania dyskusji powstał dość spontanicznie, potrzeba takich wydarzeń jest oczywista: “Często nie uświadamiamy sobie, jak duży wpływ to powstanie miało na dalszy rozwój historii i polityki regionu – zaznaczmy, że styczeń 1863 to swoisty kamień węgielny w historii nie tylko Litwy bądź Polski, lecz także i Białorusi, o czym mówi się znacznie mniej”. Notabene, imiona powstańców na nagrobku będą zapisane w trzech językach. “Mamy nadzieję, że ta dyskusja zachęci społeczność ponownie przemyśleć krótki, lecz tak ważny urywek naszej przeszłości”, przyznaje Adam.

Uczestnicy dyskusji, mianowicie, doktorant VU TSPMI Mariusz Antonowicz, Zita Medišauskienė z Litewskiego Instytutu Historii (Lietuvos istorijos institutas) oraz lektor Instytutu Vytis Jurkonis, skupią swą uwagę na dwóch podtematach. W pierwszym będzie mowa o wpływie powstania na rozwój niepodległościowej idei Polski i Litwy, drugi zaś poruszy temat współczesnego pojmowania historycznej i kulturowej spuścizny powstania w dyskursie publicznym trzech państw. Jak zaznacza Mariusz Antonowicz, uczestnik dyskusji, reprezentant w niej strony polskiej, “pochówek powstańców jest ważny nie tylko dlatego, że musimy oddać hołd naszym bohaterom, ale również dlatego, iż daje możliwość pomyśleć o naszej przeszłości, szczególnie o tych aspektach, o których w ostatnim czasie mniej wspominamy: o Wilnie i jego roli w historii wielu narodów, o tym, że Litwa i jej idea jest starsza niż 100 lat. Nie mniej ważne jest zastanowienie się, co z tym dziedzictwem historycznym zrobimy – czy wybierzemy “parcelowanie, czy wspólne pielęgnowanie historii”, uważa Mariusz.

Dyskusja “Powstanie styczniowe 1863 roku: 3 narody – 1 spuścizna?”, z pewnością, poruszy nieco więcej niż tylko motto powstania “za Naszą i Waszą wolność”, pamiętane z kart szkolnych podręczników. Zrozumieć historię jak można najbardziej jest zadaniem trudnym, lecz koniecznym – niestety, ostatnio jesteśmy świadkami tego, jak mocno ona potrafi dzielić i konfrontować, zarówno narody jak i całe państwa. By tego uniknąć, musimy rozmawiać – dlatego niech ten panel będzie ładnym startem przyjaznej rozmowy, a być może ostrej debaty o tym, co zjednoczyło sąsiadów w walce o wolność. Więcej informacji pod linkiem: https://www.facebook.com/events/422982415299097/.

PODCASTY I GALERIE