„Chociaż spółka wykonująca prace demontażu „Vilniaus BDT” planowała, że prace związane z usuwaniem steli potrwają do poniedziałku, udało się je zakończyć znacznie szybciej , więc wczoraj po południu wszystkie stele zostały przeniesione na teren „Grindy” – mówi przedstawiciel samorządu wileńskiego Gabrielius Grubinskas w komentarzu przesłanym do BNS.
Dodał, że rzeźby będą przechowywane na terenie firmy do czasu zawarcia umowy o ich przekazaniu.
Samorząd rozważa przeniesienie ich do Litewskiego Muzeum Narodowego.
„Vilniaus BDT” kontynuuje prace na cmentarzu na Antokolu i za około tydzień posprząta środowisko, rozbierając prowizorycznie uformowaną drogę pod maszyny i odbudowując tablice pamiątkowe – powiedział G. Grubinskas.
„Jest tu już czysto. (…) Wilno stało się lżejsze” – napisał na Facebooku mer Remigijus Šimašius. Dziękując za wykonaną pracę dodał: „Popracujmy jeszcze nad tym, by takich współczesnych okupantów nie pozostało na Ukrainie”.
Pomnik na Antokolu składał się z sześciu figur żołnierzy, z których każda miała ponad sześć metrów wysokości. Po demontażu rzeźby będą przechowywane na terenie spółki komunalnej wileńskiego samorządu. Nie wiadomo jeszcze, co stanie się z nimi później. Rozważa się m.in. przekazanie rzeźb Muzeum Narodowemu Litwy.
Władze Wilna zamierzały usunąć monument do 1 listopada, prace wstrzymał jednak Komitet Praw Człowieka ONZ, który nałożył tymczasowe środki ochrony na wniosek grupy osób przedstawiających się jako etniczni Rosjanie. Po rozpatrzeniu wniosku organ ONZ nie wyraził zgody na usunięcie pomnika. Władze Wilna oświadczyły jednak, że mimo to demontaż monumentu rozpocznie się, bo Komitet został wprowadzony w błąd.
Litewskie ministerstwo sprawiedliwości i władze Wilna podkreślają, że decyzja Komitetu Praw Człowieka ONZ została podjęta w oparciu o błędną informację, jakoby pomnik stał na grobach poległych żołnierzy sowieckich. Tymczasem groby około 3 tys. wojskowych rozmieszczono po obu stronach monumentu.
Zespół pomnikowy na Antokolu, na powierzchni ponad 2 hektarów, jest najbardziej rozpoznawalnym na Litwie miejscem upamiętniającym żołnierzy sowieckich. W centralnym jego punkcie w 1984 roku ustawiono pomnik. Po obu jego stronach na sześciu tarasach znajdują się zbiorowe groby ponad 3 tys. żołnierzy sowieckich. Spoczywają tam również przywódcy z czasów ZSRR. Jest to także miejsce, w którym 9 maja odbywają się centralne uroczystości z okazji zwycięstwa ZSRR w II wojnie światowej, z udziałem tysięcy Rosjan mieszkających na Litwie oraz rosyjskich dyplomatów.
Na podst. BNS/ PAP
