Mur z nagrobków żołnierzy zostanie rozebrany

Na początku marca harcerze 1 Wileńskiej Drużyny Harcerzy "Trop" im. A. Małkowskiego Związku Harcerstwa Polskiego na Litwie w centrum Wilna odkryli mur z nagrobków z czasów I Wojny Światowej.

Ewelina Mokrzecka

Nagrobki znaleziono przy ulicy Algirdo 48, gdzie w latach sowieckich znajdowały się magazyny węgla. Co ważne, napisy na nagrobkach są w języku polskim. Harcerze o swoim odkryciu poinformowali Departament Dziedzictwa Kulturowego, Ambasadę RP oraz Samorząd Miasta Wilna.

„W poprzednich tygodniach odbyły się dwa spotkania trójstronne – harcerze, przedstawiciele Samorządu Miasta Wilna na czele z wicemerami Jarosławem Kamińskim i Jonasem Pinskusem oraz specjaliści z Departamentu Dziedzictwa Kulturowego, których reprezentowała Audronė Vyšniauskiene. W tej chwili jest decyzja ze strony samorządu, że w najbliższym czasie mur z nagrobków będzie rozebrany, płyty nagrobkowe należycie udokumentowane i przewiezione do jednego z magazynów samorządu” – poinformował zw.lt Marian Mirzojan, wicekomendant ZDH „Trop”, dodał, że udokumentowaniem nazwisk poległych żołnierzy zajmą się bezpośrednio harcerze.

„Wicemerowie zapewnili nas, że problemy finansowe nie będą przeszkodą, by prace zostały należycie i w szybkim czasie wykonane. Wspólną decyzją, harcerze będą ze swej strony uczestniczyć we wszystkich etapach prac oraz będą służyć bezpośrednią pomocą w wyszukiwaniu informacji o osobach wskazanych na nagrobkach po sporządzeniu katalogu zdjęć oraz napisów. Także będziemy zwracać się do organizacji i instytucji poza granicami Litwy. Już teraz zwróciliśmy się do ambasad Niemiec, Rosji oraz do państwa Litewskiego, by mieć kontakt z instytucjami albo organizacjami, które miałyby możliwość wsparcia nas w tych działaniach” – zaznaczył Mirzojan.

„Z przyjemnością informuję, że odpowiednie kontakty dostaliśmy i już zaczynamy współpracować ze wskazanymi archiwami oraz organizacjami społecznymi w celu ustalenia tożsamości oraz miejsc pochówku osób, które są wskazane na nagrobkach. Departament Dziedzictwa Kulturowego zapewnił, że także udzieli nam potrzebnej pomocy oraz dostępu do odpowiednich archiwów. Jeśli chodzi o wyniki – już teraz je mamy. Jedna z organizacji w Rosji, upamiętniająca ofiary I Wojny Światowej, udostępniła ponad milion imion, wśród których znaleźliśmy osobę Minko Afanacjusza, wskazaną na jednym z pomników, uważaną za zaginioną od 1914 r.” – dodał harcerz.

Ambasada RP na Litwie bardzo się cieszy z inicjatywy i znaleziska harcerzy. „Cieszymy się, że dzięki aktywności polskiej młodzieży harcerskiej może zostać odkryta jeszcze jedna z tajemnic Wilna. Kilka widocznych nagrobków z polskimi napisami nie przesądza jeszcze tego, kogo dotyczy ponad 100 pozostałych, dziś jeszcze stanowiących mur. Na Litwie istnieje porządek prawny regulujący opiekę nad zabytkowymi mogiłami wojennymi i właśnie o uruchomienie tych procedur zwróciliśmy się do właściwych władz. Mamy nadzieję, że tablice nagrobne zostaną zabezpieczone, ich pochodzenie zbadane i wyjaśnione oraz, że w końcu znajdą się na właściwym miejscu” – poinformowano zw.lt w ambasadzie.

Obecnie nie wiadomo z jakiego cmentarza pochodzą nagrobki, ponieważ w tym miejscu nie było wojskowych cmentarzy. Najprawdopodobniej nagrobki pochodzą z Cmentarza na Zakrecie, który został założony w 1916 r. przez niemieckie władze okupacyjne. W 1917 roku stanął tam pomnik, mówiący o tym, że na cmentarzu wojennym pochowanych jest 2 tys. żołnierzy z armii Niemiec, Austrii i Węgier, Rosji, Polski oraz Turcji. Po II wojnie światowej, w roku 1949, cmentarz został zlikwidowany.

Zobacz Więcej
Zobacz Więcej