W spotkaniu wzięli udział dyrektorzy szkół polskich na Litwie, kierownicy wydziałów oświaty, reprezentanci rodziców uczniów szkół polskich, członkowie organizacji społecznych. Następnie minister Anna Zalewska spotka się z minister oświaty i nauki Litwy Jurgitą Petrauskienė oraz premierem Sauliusem Skvernelisem.
„Było to bardzo rzeczowe spotkanie. Nareszcie udało się dyskutować konstruktywnie. Jakie będą wyniki, zależy od rozmów na szczeblu ministrów” – powiedział po spotkaniu dyrektor Liceum im. Adama Mickiewicza w Wilnie Czesław Dawidowicz.
Jak powiedział, zostały poruszone główne problemy szkolnictwa polskiego na Litwie – uwzględnienie wyniku egzaminu maturalnego z języka polskiego podczas rekrutacji na studia, pogarszające się wyniki egzaminu maturalnego z języka litewskiego i zmiana metodyki nauczania języka państwowego w szkołach mniejszości narodowych, kwestia podręczników dla szkół polskich oraz problem kształcenia nauczycieli.
Tak długo nie było spotkań, był okres ciszy, że dzisiejsze spotkanie ministrów i premiera powinno mieć pewien wpływ na szkolnictwo polskie na Litwie. Chcę wierzyć, że wcześniej czy później zostaną rozwiązane problemy i nastąpią zmiany. Nie mówimy o zmianie egzaminu, lecz o sposobach, metodyce nauczania języka litewskiego w szkołach polskich, o podręcznikach, przygotowaniu kadry nauczycielskiej. Nie może być tak, że cztery lata z rzędu sytuacja się pogarsza” – komentował prezes Macierzy Szkolnej Józef Kwiatkowski.
„Trudno mówić dzisiaj o zmianie egzaminu, ale nie może być tak, że język litewski jest przeszkodą dla zdolnych uczniów przy wstępowaniu na studia inżynieryjne, medyczne. Podejście do języka litewskiego powinno być zdroworozsądkowe, nie pomniejszając jego wagi. Występowałbym za podwójnym egzaminem – czy to państwowym, czy wstępnym – w zależności od tego, czy osoba wybiera się na studia filologiczne czy jakiekolwiek inne. W pierwszym przypadku potrzebna jest głęboka znajomość literatury, kultury narodu, w drugim warto położyć nacisk na komunikację, zrozumienie tekstu, umiejętność posługiwania się językiem. Nie jest jednak normalne, że uczeń ma 100 punktów z matematyki, a 20 z litewskiego, i to zamyka mu drogę na studia” – przekonywał Kwiatkowski.
„Intencją spotkania było zgromadzenie różnych środowisk, chociaż oczywiście trzon stanowili dyrektorzy szkół miasta Wilna i rejonów. Spotkanie było konstruktywne, nie było zbyt wielkich rozbieżności. Główne problemy są wyartykułowane bardzo jasno. Wszyscy widzą te trzy główne bloki spraw, w których należy pracować – kształcenie nauczycieli, nauczanie i egzamin z języka litewskiego oraz jakość nauczania i kwestia egzaminu z języka polskiego. Jak dalej pójdzie z realizacją tych spraw, zobaczymy” – ocenił po spotkaniu członek Polskiego Klubu Dyskusyjnego Andrzej Pukszto, kierownik Katedry Politologii na Uniwersytecie Witolda Wielkiego w Kownie.
Oprócz zaplanowanych spotkań z litewskimi władzami, polscy politycy odwiedzą dzisiaj też cmentarz na Rossie. Tam przy Mauzoleum Matki i Serca Syna zostaną złożone kwiaty. Wieczorem natomiast będą uczestniczyć w otwarciu polsko-litewskiej wystawy „Czekając na nowe nadejście”. Jutro Anna Zalewska i Andrzej Papierz wezmą udział m.in. w ceremonii przekazania wyprawek uczniom klas pierwszych w ramach akcji „Bon pierwszaka”.
