Tematem tegorocznego Forum ONZ jest „Młodzież mniejszości: iść w kierunku różnorodnych i integracyjnych społeczeństw”. Litwę po raz pierwszy reprezentuje Polka z Wilna, dr Elżbieta Kuzborska, sekretarz naukowy SNPL, wykładowczyni z dziedziny praw człowieka oraz ekspert w kwestiach mniejszości narodowych.
W wystąpieniu pt. „Edukacja wzmacniająca pozycję młodzieży mniejszości” dr Kuzborska podzieliła się swoim doświadczeniem zawodowym na Filii Uniwersytetu Białostockiego w Wilnie, gdzie wykładała w języku polskim: ,,Zdecydowana większość absolwentów uczelni znajduje zatrudnienie na litewskim rynku pracy, co jest dowodem na to, że nauka w języku ojczystym na każdym poziomie – również uniwersyteckim – daje pozytywne wyniki. Chcę również podkreślić, że wszyscy absolwenci uczelni doskonale władają językiem urzędowym” – powiedziała.
Dr Kuzborska podkreśliła, że nauka w języku ojczystym mniejszości narodowych pozytywnie wpływa na osiągane wyniki w szkole oraz sukcesy zawodowe. Powołując się na badania prowadzone przez Światowy Bank, UNESCO, UNICEF w różnych zakątkach świata sekretarz SNPL powiedziała, że nauka w języku mniejszości połączona z nauką języka urzędowego jest w dłuższej perspektywie bardziej korzystna, prowadzi do lepszych wyników w nauce, ma wpływ na rozwijanie umiejętności pisania i czytania w języku ojczystym, a także w języku urzędowym i in.
,,Wnioski są oczywiste – nauka w języku ojczystym, szczególnie w trakcie pierwszych 6-8 lat edukacji pozytywnie wpływa na jakość nauczania oraz osiągane wyniki, a także naukę języka urzędowego i innych języków obcych. Język jest kluczem do zapewnienia równego i efektywnego udziału mniejszości narodowych w życiu danego państwa” – zaznaczyła dr Kuzborska. ,,Podkreślam, że nauka w języku mniejszości narodowych jest częścią praw człowieka, w szczególności prawa do edukacji w języku ojczystym. Równie ważne jest zagwarantowanie mniejszościom jakościowej nauki języka urzędowego” – powiedziała naukowiec. Jak dodała, niektóre państwa przymykają na ten problem oko, zwłaszcza stosunku do ,,mniej popularnych mniejszości”. Ponadto edukacja w języku ojczystym znacząco wpływa na integrację mniejszości w ramach społeczeństwa obywatelskiego.
Podsumowując dr Kuzborska podkreśliła, że prawo do edukacji w języku ojczystym jest silnie związane z prawami człowieka, a edukacja w języku ojczystym powinna się odbywać na każdym poziomie, o ile istnieje takie zapotrzebowanie i są do tego niezbędne środki. ,,Edukacja mniejszości narodowych w języku ojczystym jest skutecznym narzędziem integracji w społeczeństwie obywatelskim” – oświadczyła wykładwoczyni.
,,Możliwość podzielenia się pozytywnym doświadczeniem dotyczącym nauki w języku mniejszości w szkole średniej oraz na poziomie uniwersyteckim było niepowtarzalnym doświadczeniem. W czasie sesji Forum Mniejszości ONZ obecni byli przedstawiciele prawie wszystkich państw oraz przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego z różnych stron świata ” – po swoim wystąpieniu w rozmowie z zw.lt powiedziała ekspert w kwestiach mniejszości narodowych. ,,Moje doświadczenie pokazuje, że nauczanie w języku ojczystym stanowi właściwą strategię oświatową i jego znaczenie nie powinno być pomniejszane” – dodała.
Dyskusje w ramach 10. sesji Forum ONZ ds. Mniejszości, które odbywa się w dniach 30 listopada – 1 grudnia, są skupione na znalezieniu konkretnych środków i zaleceń dla młodzieży mniejszości w czterech głównych obszarach tematycznych: edukacji, życiu publicznym, mediach, pokoju i stabilności. Uczestnicy forum zidentyfikują szereg zaleceń ukierunkowanych w celu działań mogących wzmocnić pozycję młodzieży mniejszości jako wykonawców pozytywnych zmian, a zalecenia te zostaną przedstawione przez Sprawozdawcę Specjalnego ONZ ds. Mniejszości przy Radzie Praw Człowieka ONZ w marcu 2018 r.
