W wyniku zobowiązań związanych z członkostwem w Lidze Narodów Litwa, Łotwa i Estonia w 1923 r. w Genewie podpisały deklaracje w sprawie ochrony praw mniejszości narodowych na swoich terenach, w których zobowiązały się m.in. do zagwarantowania autonomii kulturalnej i oświatowej mniejszości.
Polityka mniejszościowa trzech państw bałtyckich w okresie międzywojennym była podporządkowana priorytetowemu celowi niepodległościowemu w kontekście odrodzenia narodowego. Ważna jest przy tym struktura narodowościowa i istotny odsetek mniejszości narodowych – na Litwie naród tytularny obejmował 83,9 proc., na Łotwie 75,5 proc., w Estonii 88,1 proc. mieszkańców. Do największych mniejszości w tym okresie zaliczyć należy Polaków, Żydów, Rosjan, w tym starowierców, Niemców Bałtyckich, szwedów.
Badacze tematu wyróżniają dwa okresy w sytuacji mniejszości narodowych w państwach bałtyckich w latach międzywojennych – okres liberalno-demokratycznego podejścia władz oraz czas rządów autorytarnych (na Litwie po 1926 r., na Łotwie i w Estonii po 1934 r.), w którym prawa mniejszości w znacznym stopniu były ograniczane. Tak, czy inaczej, warto podkreślić, że w okresie międzywojennym w krajach bałtyckich nie miały miejsca żadne konflikty narodowościowe.
Omawiając kwestie językowe należy pamiętać o tym, że państwa bałtyckie po 1870 r. były poddane polityce rusyfikacji, która miała na celu całkowitą eliminację innych języków z życia publicznego. Po 1918 r. w trzech państwach ustanowiono status języków państwowych. Przy tym istniały dwa wyjątki od nakazu używania języka oficjalnego w urzędach państwowych i w życiu publicznym – w Kłajpedzie dopuszczano równoprawne używanie języka niemieckiego, na terenie Łatgalii (dawnych Inflant Polskich) można było korzystać z języka łatgalskiego. Również na niższym szczeblu administracji w trybie roboczym zezwalano na używanie języków mniejszości. Język mniejszości był stosowany w organach wymiaru sprawiedliwości (do 1934 r.), wewnętrznej działalności organizacji mniejszości narodowych, w szkolnictwie, ich prasie i publikacjach.
Międzywojenne regulacje i doświadczenie Litwy, Łotwy i Estonii w sferze ochrony praw mniejszości i polityki były dość jednolite. Jednak jeżeli chodzi o poziom autonomii mniejszości dostrzec można znaczące różnice. Najlepiej sytuacja rysowała się w Estonii, gdzie każda mniejszość powyżej 3000 osób posiadała możliwość utworzenia samorządu kulturowego z przedstawicielskim i zarządzającym ciałem kolegialnym sprawującym jurysdykcję personalną, posiadającym autonomię prawodawczą, finansową i wykonawczą. System autonomii był postrzegany jako efektywny model zarządzania wspólnotą wielonarodową. Duch estońskiego systemu autonomii mniejszości kolidował przy tym z wprowadzonymi szczególnie ustawą językową z 1934 r. restrykcjami dotyczącymi estonizacji obcych imion i nazwisk.
Na Litwie model autonomii mniejszości wypracowany został jedynie w stosunku do wspólnoty żydowskiej. Funkcjonujące do 1926 r. Vaady (kehillots) posiadały m.in. prawo do nakładania podatków, wydawania rozporządzeń dotyczących edukacji (zarząd w stosunku do szkół żydowskich) i religii. Po nastaniu reżimu autorytarnego podjęto szereg działań obejmujących w szczególności zaostrzenie polityki językowej.
To właśnie restrykcje dotyczące praw językowych stały się głównym powodem kilku skarg mniejszości polskiej na Litwie skierowanych do Ligi Narodów, w których zarzucano łamanie przez władze zobowiązań podjętych w Deklaracji w sprawie praw mniejszości. Podnoszono w nich, m.in. zakaz publikacji w języku polskim (wstrzymanie wydawania polskiego dziennika „Dziennik Kowieński”), bezczynność władz wobec aktów wandalizmu skierowanych przeciwko mniejszości, zakaz używania języka polskiego w procesie wyborczym, zakaz wystawienia sztuki teatralnej w języku polskim, zakaz używania innych niż litewski języków w kontaktach z kolejarzy z klientami nieznającymi litewskiego, zakaz używania innych języków niż litewski w nazewnictwie i informacjach handlowych, ograniczanie nauczania w języku polskim w szkołach prywatnych, jak również negatywny wpływ reformy ziemskiej na sytuację mniejszości, m.in. wywłaszczenia nieruchomości.
W okresie międzywojennym na Łotwie nauczanie w szkołach ogólnokształcących było prowadzone w siedmiu językach. Funkcjonowały rosyjskie i niemieckie uniwersytety. Na Litwie istniały szkoły polskie, żydowskie, niemieckie, łotewskie, białoruskie, rosyjskie i szkoła białoruska.
Jako ciekawostkę można podać to, że pierwsze wydania litewskiego Dziennika Urzędowego w 1918 r. ukazały się w językach litewskim, białoruskim i jidysz. W okresie międzywojennym w państwach bałtyckich w praktyce stosunkowo często występowała wielojęzyczność (na Łotwie w sferze handlowej i usługowej posługiwano się łotewskim, rosyjskim i niemieckim). Dopiero tendencje nacjonalistyczne doprowadziły do zaostrzenia rygorów w tej mierze.
Trzy państwa bałtyckie po 1918 r. wprowadziły własną oryginalną transkrypcję imion własnych, zasadniczo używając transkrypcji fonetycznej, co w przypadku przedstawicieli mniejszości i cudzoziemców prowadziło do zniekształceń imion i nazwisk.
Po wkroczeniu wojsk radzieckich w 1940 r. i ustanowienie „nowych rządów” trzy państwa bałtyckie straciły niepodległość i na pół stulecia stały się związkowymi socjalistycznymi republikami radzieckimi.
