Na początku głos zabrała sekretarz naukowy SNPL dr Elżbieta Kuzborska, która w swoim przemówieniu podkreśliła znaczenie języka jako fundamentalnego czynnika wszystkich społeczeństw. ,,Język jest fundamentem państw bałtyckich, biorąc pod uwagę ich rozwój historyczny i polityczny, więcej – język jest kluczem do zapewnienia równego i efektywnego udziału mniejszości narodowych w życiu państw europejskich” – podkreśliła Kuzborska.
Preferencje językowe są potężnym narzędziem, które mogą wzmocnić lub marginalizować duże grupy społeczne
– dr Elżbieta Kuzborska
,,Język to siła. Język, albo bardziej dokładnie, preferencje językowe są potężnym narzędziem, które mogą wzmocnić lub marginalizować duże grupy społeczne” – zauważyła sekretarz naukowy SNPL. Jak dodała, język mimo tego, że jest potężnym narzędziem, może niekiedy wykluczać, zwłaszcza wtedy, gdy w danym państwie brak jest regulacji prawnych w tej kwestii.
,,Imię Litwy sławi nie tylko Čiurlionis, Donelaitis, ale również przedstawiciele innych narodowości – Polacy, Żydzi, Tatarzy. Warto tu wymieniać Mickiewicza, Miłosza, Skorynę, Brodzkiego” – na wstępie powiedział przewodniczący Stowarzyszenia Naukowców Polaków na Litwie prof. Henryk Malewski, który jednocześnie ubolewał, że litewskie władze nie poczyniły wszystkich kroków, by zapewnić mniejszościom równych praw w kwestii pisowni imion i nazwisk. ,,To szkodzi wizerunkowi Litwy. Co ważne, do tej problematyki należy wciągnąć nie tylko polityków, ale również społeczeństwo, organizacje pozarządowe i naukowców” – zauważył naukowiec.
Dyrektorka Departamentu Mniejszości Narodowych dr Vida Montvydaitė podkreśliła, że temat języka na Litwie jest tematem bardzo wrażliwym. ,,Granica pomiędzy językiem państwowym, a językiem mniejszości jest bardzo cienka (…). Większość sądzi, że to mniejszości muszą się integrować, ale większość, która musi przyjąć mniejszość też powinna nad tym pracować” – powiedziała dyrektorka oraz dodała, że mniejszości narodowe są integralną częścią każdego państwa.
Granica pomiędzy językiem państwowym, a językiem mniejszości jest bardzo cienka
– dr Vida Montvydaitė
Konferencja, która odbywa się w Artis Centrum Hotel, została zorganizowana przez Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy. W konferencji wzięli udział m.in. Przedstawicielka Biura Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka w Genewie Belen Rodriguez de Alba; Przewodniczący Komitetu Doradczego Konwencji Ramowej Rady Europy o Ochronie Mniejszości Narodowych prof. Francesco Palermo; światowej sławy ekspert ds. praw językowych, Dziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu w Moncton, Kanada, dr Fernand de Varennes; wieloletni członek Europejskiej Komisji Przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI) prof. Lauri Hannikainen z Uniwersytetu w Helsinkach, Finlandia; pracownicy centrum naukowego European Centre for Minority Issues (ECMI), Flensburg, Niemcy: dr Eva Chylinsky, dr Hanna Vasilevich; przedstawiciel centrum naukowego Institute for Minority Rights of the European Academy (EURAC) w Bolzano/Bozen, Włochy, Sergiu Constantin; poseł na Sejm Parlamentu Łotwy oraz członek Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy Boris Cilevics; Dziekan Wydziału Nauk Społecznych i Humanistycznych Uniwersytetu Deusto w Bilbao, Hiszpania, prof. Eduardo J. Ruiz Vieytez; dr hab. Katarzyna Łasak z Uniwersytetu Gdańskiego i in.
