Doroszewska: Pilecki to wielki bohater całego naszego regionu

Litewscy europarlamentarzyści, Rasa Juknevičienė i Andrius Kubiliu, razem z ambasador Rzeczypospolitej Polskiej na Litwie Urszulą Doroszewską, posłami na Sejm RL Mantasem Adomėnasem, Gabrieliusem Landsbergisem, Ingridą Šimonytė i Emanuelisem Zingerisem, złożyli kwiaty przy domu pod adresem Užupio 7 w Wilnie, w którym mieszkał Witold Pilecki.

„Witold Pilecki jest wielkim bohaterem dla całego naszego regionu. Dla Polaków, Litwinów, Żydów i innych narodowości zamieszkujących te tereny” – powiedziała Urszula Doroszewska.

„Wiele powiedziano o jego zasługach, ja chciałabym powiedzieć o jego narodzinach i śmierci, ponieważ odzwierciedla to naszą historię. Urodził się na zesłaniu w Rosji, zginął z ręki władz komunistycznych i do dziś nie możemy odnaleźć jego grobu, którego intensywnie szukamy. Bardzo dziękuję za to inicjatywę upamiętnienia. Cieszę się, że tak wielki bohater będzie miał swoje miejsce w Wilnie, pod jednym z adresów, gdzie mieszkał” – podkreśliła ambasador.

„To osobowość ważna nie tylko dla Wilna, Polski, ale dla całej Europy. Może to nieco naiwne, ale nie tracę nadziei, że kiedyś jego bohaterstwo zostanie upamiętnione także w Rosji. To, że po raz pierwszy mamy okazję obchodzić ogłoszony przez Parlament Europejski Międzynarodowy Dzień Bohaterów Walki z Totalitaryzmem tu, przy domu Witolda Pileckiego, jest bardzo symboliczne. Jego życiorys odzwierciedla całą panoramę historii XX w., od zawiłej historii Wilna, przez wydarzenia Auschwitz, aż po zbrodnie Stalinizmu” – podkreślił w rozmowie z mediami europarlamentarzysta Andrius Kubilius.

Rotmistrz Witold Pilecki – to bohater, który niewystarczająco dobrze jest znany na Litwie. W czasie II wojny światowej walczył w polskich organizacjach podziemnych. Kierując się wewnętrznym głosem przymusu postanowił dowiedzieć się, co się dzieje za ogrodzeniem niemieckiego obozu w Oświęcimiu i z własnej woli dał się pojmać i być osadzonym w Oświęcimiu. Jego celem była pomoc osadzonym przywódcom ruchu oporu, zbieranie informacji o nazistowskim aparacie terroru oraz chęć przekazania tych wiadomości na Zachód, jak również próba organizacji oporu i ucieczki z obozu.

Do 1943 r. Pilecki potajemnie wysyłał raporty o sytuacji w Auschwitz, dokumentując statystyki dotyczące przywożonych osób oraz zgonów. Wiadomości były wysyłane za pośrednictwem podziemnego odbiornika radiowego lub przez posłańców, z których wielu traciło życie w przypadku ich pojmania. Informacje były rozpowszechniane przez Szwecję na Zachód.

Po ucieczce z Auschwitz Pilecki pełny obraz sytuacji w obozie koncentracyjnym zawarł w tzw. „Raporcie Witolda”, 100-stronicowym dossier, w którym określił skalę i rozmach nazistowskiego terroru. Auschwitz określił jako centrum systematycznego ludobójstwa i szczegółowo opisał cały aparat Holokaustu: komory gazowe, procedury selekcji, eksperymenty ze sterylizacją; wnikliwie przeanalizował techniki dehumanizacji. W Raporcie było wskazane, że w Birkenau działają trzy krematoria, mogące kremować do 8 000 ludzi dziennie. „Raport Witolda”, podpisany przez innych podziemnych dowódców oporu w obozie, dotarł do Rządu RP na Uchodźstwie w Londynie.

Po ucieczce z Auschwitz Pilecki kontynuował walkę w podziemiu, uczestniczył m. in. w Powstaniu Warszawskim. Po upadku powstania ponownie trafił do obozu koncentracyjnego w Lamsdorf i Murnau. Oswobodzony przez Amerykanów i po uzgodnieniu działań z Rządem RP Uchodźstwie, wrócił do kraju, zbierał informacje o działaniach władz komunistycznych, organizował ruch oporu przeciwko komunistom w Polsce. W 1947 r. pojmany, a 25 maja 1948 r. został rozstrzelany. Podczas ostatniego spotkania przed egzekucją z żoną powiedział, że w porównaniu z przesłuchaniami komunistów „Oświęcim to była igraszka”.

Witold Pilecki walczył z dwoma reżimami totalitarnymi. O podobieństwie reżimów mówi właśnie rezolucja Parlamentu Europejskiego, poświęcona paktowi Ribbentrop-Mołotow oraz 80-leciu wybuchu II wojny światowej. Rezolucja ustanawia dzień egzekucji W. Pileckiego Międzynarodowym Dniem Bohaterów Walki z Totalitaryzmem.