Antoni Wiwulski upamiętniony na Zarzeczu

W artystycznej dzielnicy Wilna na Zarzeczu odsłonięto pomnik znanego polskiego rzeźbiarza i architekty Antoniego Wiwulskiego. Pomnik przedstawia szynel wojskowy naturalnej wielkości wykonany z brązu i „zawieszony” na ścianie domu przy ulicy Zarzecze 5 (Užupio 5), gdzie faktycznie mieszkał autor pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie i wileńskich Trzech Krzyży.

zw.lt
Antoni Wiwulski upamiętniony na Zarzeczu

Fot. Antoni Radczenko

Inicjatorami upamiętniania Wiwulskiego wystąpiła Republika Zarzecze oraz lokalna wspólnota mieszkańców. Historia śmierci rzeźbiarza w trzech językach: litewskim, polskim i angielskim została też zapisana na tablicy pamiątkowej odsłoniętej obok pomnika.
Jednym z pomysłodawców odsłonięcia nietypowej rzeźby był mieszkaniec dzielnicy Alfredas Maruška. Pomnik został wykonany z funduszy prywatnych i wspólnoty lokalnej. Wśród fundatorów znalazł się również dyrektor Domu Kultury Polskiej w Wilnie Artur Ludkowski.
„Dla nas, zarzeczan, upamiętnienie Antoniego Wiwulskiego jest przede wszystkim upamiętnieniem historii naszej dzielnicy, historii Wilna. Wiwulski był bezgranicznie oddany swej pracy (…), ale niemniej ważne jest jego bezkompromisowy patriotyzm i fakt, że cieszył się dużym zaufaniem społecznym” – wyjaśnił przewodniczący wspólnoty lokalnej oraz marszałek senatu Republiki Zarzecze Algimantas Lekevičius.

„Dla nas, zarzeczan, upamiętnienie Antoniego Wiwulskiego jest przede wszystkim upamiętnieniem historii naszej dzielnicy, historii Wilna” – wyjaśnił przewodniczący wspólnoty lokalnej oraz marszałek senatu Republiki Zarzecze Algimantas Lekeviczius.

Antoni Wiwulski jest autorem nie tylko pomników Grunwaldzkiego w Krakowie i Trzech Krzyży w Wilnie, ale też kaplicy w Szydłowie na zachodzie kraju, gdzie przed 400 laty objawiła się Najświętsza Maryja Panna. Jest autorem wielu rzeźb, szkiców do pomników, m.in. tablicy pamiątkowej poświęconej gen. Tadeuszowi Kościuszce w wileńskim kościele Świętych Janów.

W 1913 roku w Wilnie rozpoczęto budowę kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa według projektu Wiwulskiego. Praca nie została zrealizowana. Nieukończony kościół rozebrano w 1964 roku.

Antoni Wiwulski należał do Samoobrony Wileńskiej. W zimną noc 3 stycznia 1919 r., gdy Niemcy opuszczali Wilno, a na miasto nacierali bolszewicy, Wiwulski pełnił wartę na Zarzeczu przed domem nr 5, w którym mieściła się kwatera samoobrony. Przy zmianie warty Wiwulski oddał swój szynel zmieniającemu go zziębniętemu żołnierzowi, a wracając do domu, przeziębił się i zmarł 10 stycznia 1919 r. na ostre zapalenia płuc. Został pochowany na cmentarzu Stara Rossa.

PODCASTY I GALERIE