Akademia Polsko-Litewska od 2009 roku jest organizowana przez Stowarzyszenie Studentów „RePublica” Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych Uniwersytetu Wileńskiego oraz organizację studencką „Klub Jagielloński” Uniwersytetu Wileńskiego. Aktywnym partnerem akademii jest między innymi Instytut Polski w Wilnie. W tym roku w akademii bierze udział 20 studentów: 10 z Litwy i 10 z Polski. Głównymi tematami dyskusji będą między innymi współpraca Litwy i Polski w dziedzinie energetyki i obronności. Studenci omówią także procesy lustracyjne w Polsce i Litwie na tle prawa międzynarodowego. Odbędą się też spotkania wyjazdowe: młodzież spędzi dwa dni w Sejnach i Puńsku, gdzie przyjrzy się sytuacji mniejszości litewskiej w Polsce.
„Rozpoczynamy już 7 spotkanie Akademii Polsko-Litewskiej, powiedzenie czegoś nowego za każdym razem jest wiec coraz większym wyzwaniem. Cieszę się, że to forum stało się już tradycją, że ma kontynuację. Wasz udział jest najlepszym dowodem na to, że ta tradycja jest ważna, ma znaczenie, jest potrzebna. Mam nadzieję że dzięki tegorocznemu spotkaniu nauczycie się czegoś nowego, nawiążecie przyjaźnie, rozszerzycie horyzonty zrozumienia naszego życia w obu krajach” – mówił witając zebranych Ramūnas Vilpišauskas, dyrektor Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych UW.
W zastępstwie dyrektor Instytutu Polskiego Małgorzaty Kasner na otwarcie przybyła zastępca ambasadora RP w Wilnie Maria Ślebioda.
Bardzo ważne jest, że przybywacie tu ze świeżymi poglądami, świeżymi opiniami
„To forum dotyka bardzo ważnych aspektów obecnej polityki regionalnej i stosunków dwustronnych. Dużą jego wartością są uczestnicy – młodzi, inteligentni, ambitni ludzie. Bardzo ważne jest, że – prawdopodobnie jako przyszłe elity – przybywacie tu ze świeżymi poglądami, świeżymi opiniami” – mówiła zastępca ambasadora.
Maria Ślebioda przypomniała o realizowanych wspólnie przez Polskę i Litwę projektach energetycznych – interkonektorze gazowym oraz łączu elektroenergetycznym LitPol Link, a także o innych aspektach współpracy gospodarczej: projektach Rail Baltica, Via Baltica, inwestycjach w obu krajach.
„Jest to tylko nieduża część szerokiej współpracy obu krajów. Jesteśmy partnerami w dziedzinie nauki, kultury, szczególnie blisko współpracujemy w dziedzinie obronności. Nie mniej ważne są zagadnienia dotyczące mniejszości narodowych, między innymi kwestie przestrzegania praw mniejszości. Mam nadzieję, że zajęcia i dyskusje w ramach akademii pozwolą wam spojrzeć na wszystkie te zagadnienia z szerszej perspektywy, a z drugiej strony zgłębić wiedzę w konkretnych dziedzinach” – powiedziała Ślebioda.
Jak zaznaczył prezes stowarzyszenia studenckiego RePublica Žilvinas Švedkauskas, ważne jest, że uczestnicy kontynuują próby zrozumienia całości relacji między dwoma krajami – zaczynając od historii, kończąc problemami aktualnymi w dniu dzisiejszym.
„W ubiegłym roku odwiedzaliśmy przedstawicieli lokalnej społeczności polskiej na Wileńszczyźnie, w tym roku będziemy odkrywali regiony pogranicza z innej perspektywy – mniejszości litewskiej mieszkającej w Polsce. Będzie to kolejna szansa na zrozumienie ludzi, którzy tam mieszkają, a jednocześnie możliwość dostrzeżenia całej struktury, tła, kontekstu stosunków dwustronnych – bo sąsiedzi powinni współpracować” – mówił Švedkauskas.
Nie patrzeć tak bardzo historycznie, nie antagonizować, tylko dążyć do wspólnych przedsięwzięć
Jak powiedział w rozmowie z zw.lt Bartosz Światłowski, doktorant Uniwersytetu Jagiellońskiego, podczas spotkań wyjazdowych uczestnicy będą miedzy innymi dyskutowali o niełatwym wspólnym dziedzictwie polsko-litewskim.
„Mamy przekonanie, że ciąży na nas obowiązek, by na nowo budować stosunki polsko-litewskie. Oczywiście nie jest to łatwe. Mam wrażenie – i sądzę, że jest one podzielane przez część osób związanych z tematyką polsko-litewską – że powinniśmy dokonać nowego otwarcia w tych relacjach. Nie patrzeć tak bardzo historycznie, nie antagonizować, tylko dążyć do wspólnych przedsięwzięć, zwłaszcza w kontekście wspólnego wroga – Rosji i jej agresywnej polityki wobec Ukrainy. To wymagałoby ustępstw z obu stron. Mam przekonanie, że do naszego pokolenia należy przełamanie tej bessy, która nastąpiła w stosunkach między państwami” – podreślił Światłowski.
