Obchody bitwy o Wilno w 1831 roku – „Za Waszą i Naszą Wolność”

„Obchodzimy 190. rocznicę bitwy o Wilno. Był to dramatyczny moment Powstania Listopadowego, gdy powstańcy polscy i litewscy chcieli wyzwolić Wilno walcząc z dwukrotnie większymi siłami rosyjskimi. Tamta bitwa była przegrana, ale jeśli spojrzymy na tę ofiarę z perspektywy 190 lat to widzimy, że ich męstwo nie poszło na marne i przezwyciężyliśmy ostatecznie. Polska i Litwa są krajami niepodległymi, jesteśmy związani partnerstwem, jesteśmy razem w UE i NATO. ” – powiedziałą ambasador RP na Litwie.

„W katechizmie powstania z 1831 r. jest wyraźne określenie Litwina: Odpowiedź jest bardzo wyraźna, Litwinem jest ten, dla kogo wolność jest najważniejsza i kto przestrzega Statutu.

Czy może być bardziej nowoczesne określenie i dzisiaj, na początku XXI w? Litwinem jest ten dla kogo najważniejsza jest wolność i kto przestrzega Statutu lub inaczej mówiąc Konstytucji.

Jest i druga część tego powiedzenia i dlatego też bardzo się cieszę widząc flagi Litwy i Polski, gdyż gdy Litwin zapyta siebie, bez kogo nie może istnieć? To Litwin odpowie sobie, że nie może istnieć bez wolności i sojuszu z Polakiem. I musimy pamiętać, że wolność łatwiej jest obronić niż ją potem odzyskać: mówił pod pomnikiem poległych powstańców z 1831 r. mer Wilna Remigijus Šimašius.

19 czerwca 1831 r. w Ponarach Górnych rozegrała się bitwa między powstańcami pod dowództwem Antoniego Giełguda. Powstańcy chcieli odbić z rosyjskich rąk Wilno, jednak zamiast z zaskoczenia zaatakować litewską stolicę, pozwolili Rosjanom zebrać siły. Okupanci zagrodzili im drogę na Górach Ponarskich na zachód od Wilna. Okolica ta była miejscem gdzie zbiegały się drogi wiodące do Wilna z Grodna, Kowna i Trok, które połączone pod kapliczką przechodziły w głęboki parów, którym prowadziła droga do Wilna. W oparciu o pasmo lesistych wzgórz licząca 25 000 żołnierzy i 70 dział armia rosyjska z łatwością odparła atak oddziałów powstańczych, które straciły 2000 żołnierzy, podczas gdy Rosjanie jedynie czterystu.

6 czerwca 2001 r. koło miejsca bitwy w Górnych Ponarach został postawiony pomnik poświęcony poległym powstańcom. Jest to pochylony krzyż granitowy, zaprojektowany przez słynnego litewskiego rzeźbiarza Konstantinasa Bogdanasa.