Operacja ,,Ostra Brama”, która rozpoczęła się w nocy z 6 na 7 lipca 1944 roku, stanowiła część akcji ,,Burza”, zakładającej samodzielne wyzwalanie przez Armie Krajową okupowanych ziem polskich przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Oprócz piechoty i artylerii w sile około 17 tys. żołnierzy Niemcy wprowadzili tam do walki broń pancerną i siły lotnicze. Okręgi Wileński i Nowogródzki AK przeciwstawiły im około 10 tys. żołnierzy, wyłącznie piechoty i kawalerii.
Nie zważając na dużą przewagę wroga, Polakom udało się wyzwolić znaczną część Wilna. Do 13 lipca, już we współdziałaniu z wojskami radzieckimi, całe miasto zostało oczyszczone z Niemców. Na Górze Zamkowej żołnierze AK wywiesili biało-czerwoną flagę, jednak już po kilku godzinach została ona zerwana przez żołnierzy radzieckich, którzy wywiesili czerwony sztandar. Później dowództwo i żołnierze AK zostali rozbrojeni, większość z nich trafiła do więzień lub została zesłana na Syberię.
