W poniedziałek prezydent Duda powiedział w Polsat News, że jest porozumienie w sprawie ambasadorów, ponieważ – jak zaznaczył – szef MSZ Radosław Sikorski „przywraca standardową procedurę, która rozpoczyna się od wstępnej akceptacji kandydatury przez prezydenta”. Dodał, że w poprzednich latach wstępna akceptacja przez prezydenta była kluczowa w procesie nominowania ambasadorów, a „rząd premiera Tuska w części administrowanej przez ministra Sikorskiego” próbował zniweczyć to uprawnienie.
Do sprawy odniósł się we wtorek w rozmowie z PAP rzecznik MSZ Paweł Wroński.
„Mamy olbrzymią nadzieję, że ten konflikt na linii MSZ – prezydent został rozwiązany i niecierpliwie oczekujemy na podpisanie pierwszych nominacji ambasadorskich. I bardzo cieszymy się z tych słów pana prezydenta, bo w ciężkich czasach i ciężkiej sytuacji wojny u bram służba dyplomatyczna powinna być silna, a nie osłabiana, więc to radosne dla nas informacje” – powiedział rzecznik MSZ.
„Jeśli chodzi o elementy tego porozumienia, to obie strony zostały przy swojej interpretacji Ustawy o służbie zagranicznej. Zmiana dotyczy jej wykonywania. Otóż w przeszłości pan prezydent nie chciał, by na posiedzeniu Konwentu (Służby Zagranicznej) głosowano kandydatury ambasadorów en bloc. I minister spraw zagranicznych się zgodził, więc od pewnego czasu te kandydatury były głosowane indywidualnie” – przekazał.
Wroński zaznaczył, że głosowanie pojedyncze obowiązywało już „dwu- lub trzykrotnie podczas Konwentu”.
„Teraz obie strony doszły do porozumienia, że kiedy minister (w KPRP) jest informowany o kandydaturach, MSZ zadaje pytanie, czy ze strony prezydenta są jakieś zastrzeżenia czy uwagi merytoryczne. I to jest ta zmiana. Działamy nadal zgodnie z zasadami ustawy” – zaznaczył.
Pytany, co się stanie, jeśli prezydent będzie miał takie zastrzeżenia, Wroński powiedział „tego jeszcze nie sprawdzaliśmy”. „Pudding się sprawdza w czasie jedzenia. Do tej pory MSZ nie pytało o takie zastrzeżenia; teraz ta zasada będzie obowiązywała” – dodał. Wyraził zadowolenie z tego, że – jak zaznaczył „mimo różnic udało się obu stronom znaleźć formułę, która pozwala uniknąć problemów w polskiej służbie dyplomatycznej”.
Pytany, co jeśli zastrzeżenia prezydenta będą miały taki charakter jak w przypadku kierującego placówką w Waszyngtonie Bogdana Klicha, czy będącego na palcówce w Rzymie Ryszarda Schnepfa, rzecznik MSZ zaznaczył, że „dyskutuje z faktami, a nie z przypuszczeniami czy hipotezami”.
Dopytywany, czy jego zdaniem będzie też podpis prezydenta pod nazwiskami osób, które MSZ już wysłało na placówki, Wroński powiedział, że MSZ liczy na to, że tak będzie w przypadku „dyplomatów, którzy już wypełniają swoją ciężką służbę w randze charge d’affaires”.
Wroński potwierdził, że resort liczy na podpis pod konkretnymi nominacjami, ale – jak zastrzegł – decyzja z tej sprawie to wyłączna prerogatywa prezydenta Andrzeja Dudy. Dopytywany, czy dotyczy to w sposób szczególny placówek w krajach objętych wojną – jak Ukrainy czy Izrael, powiedział: „Bylibyśmy wtedy przeszczęśliwi, gdyby był (podpis prezydenta pod nominacjami)”.
Dodał jednocześnie, że nie zamierza omawiać w mediach poszczególnych nazwisk czy nominacji. Przekazał, że wkrótce prezydentowi zostaną przedstawione kolejne kandydatury ambasadorów „w istotnych państwach”, a kandydaci są „doświadczonymi, świetnie przygotowanymi merytorycznie dyplomatami z długą karierą w MSZ”. Nie chciał zdradzić, jakich konkretnie państw czy dyplomatów to dotyczy.
Od 2024 chargé d’affaires na Ukrainie jest Piotr Łukasiewicz. W Izraelu szefem placówki, także w tej randzie, jest od października ubiegłego roku Maciej Hunia.
Zgodnie z konstytucją Prezydent Rzeczypospolitej w zakresie polityki zagranicznej współdziała z Prezesem Rady Ministrów i właściwym ministrem.
Zgodnie z ustawą o służbie zagranicznej ambasadora mianuje i odwołuje prezydent. Minister właściwy do spraw zagranicznych przed skierowaniem wniosku zasięga opinii Konwentu Służby Zagranicznej. W skład Konwentu wchodzą: minister właściwy do spraw zagranicznych lub wskazany przez niego członek kierownictwa urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zagranicznych jako przewodniczący; szef Służby Zagranicznej; przedstawiciel Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; przedstawiciel Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
