Temat wielkości ofiar poniesionych przez Polskę w czasie II wojny światowej jest ciągle przedmiotem badań i rozbieżnych szacunków historyków. Bardzo różne są też rodzaje owych ofiar: bezpowrotne straty zabitych obywateli polskich, ale też więzionych, wygnanych z domów, zmuszanych do pracy niewolniczej, wcielanych do obcych wojsk. W bilansie wojny należy też brać pod uwagę straty materialne, kulturalne etc. Ich katalog można dowolnie wydłużać.
Jeśli chodzi o aktualne szacunki odnośnie zabitych, to (wg. niepełnych danych) Polska straciła z rąk Niemców ok. 5,5 mln Polaków i Żydów polskich (strat obywateli polskich innych narodowości jeszcze się nie doliczono). Ok. 150 tys. obywateli polskich zginęło z rąk sowietów, a ok. 100 tys. obywateli zostało zabitych przez ukraińskich nacjonalistów.
Dane pochodzą od Instytutu Pamięci Narodowej.
Europejski Dzień Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu, znany również jako Międzynarodowy Dzień Czarnej Wstążki – święto obchodzone 23 sierpnia, zaproponowane przez Parlament Europejski w 2008 roku w 70. rocznicę Paktu Ribbentrop-Mołotow.
Święto ma być Dniem Pamięci ofiar wszystkich reżimów totalitarnych i autorytarnych oraz czczenia ich pamięci w godny i bezstronny sposób.
