Będzie to piąty szczyt EWP. Celem spotkania przywódców z całego kontynentu jest dyskusja o wyzwaniach w zakresie bezpieczeństwa w Europie, w tym o agresji Rosji przeciwko Ukrainie i trwającej eskalacji na Bliskim Wschodzie, to nikt nie ma wątpliwości, że obrady zdominują wybory w USA.
De facto prezydent elekt Donald Trump wielokrotnie krytykował europejskich członków NATO za to, że nie inwestują wystarczająco w swoje zdolności obronne i zamiast tego polegają na Stanach Zjednoczonych. Budziło to niechęć krajów zachodniej Europy, które obecnie obawiają się, że krytyka się powtórzy.
Pikanterii spotkaniu w Budapeszcie dodaje fakt, że premier Węgier Viktor Orban, który jest jego gospodarzem, to wielki zwolennik Trumpa. Po wyborach napisał on w kontekście wygranej Trumpa o „największym powrocie w historii politycznej USA”, dodając, że to „zwycięstwo bardzo potrzebne światu”.
W szczycie EWP udział weźmie prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. „Będziemy rozmawiać o wyzwaniach bezpieczeństwa w Europie, a także o nowych możliwościach dla wszystkich partnerów” – przekazał przed spotkaniem.
Zełenski prawdopodobnie ponownie zaapeluje o większą pomoc dla Kijowa w obliczu niesłabnącej rosyjskiej agresji. Będzie to pierwsza wizyta ukraińskiego prezydenta na Węgrzech od początku rosyjskiej inwazji w lutym 2022 r. Stosunki między Kijowem a Budapesztem są napięte z powodu oporu Węgier przeciwko rozszerzaniu sankcji UE na Rosję oraz blokowania unijnych zwrotów za pomoc wojskową udzieloną Ukrainie przez państwa członkowskie.
Kijów obawia się też, że wybór Trumpa może oznaczać ograniczenie amerykańskiego wsparcia dla Ukrainy. Republikanin obiecał zakończyć wojnę „w ciągu 24 godzin”, co przez niektórych jest odbierane jako zapowiedź takich zmian.
Dyskusja dotyczyć będzie też nielegalnej migracji oraz bezpieczeństwa gospodarczego w kontekście energii, transportu, IT i światowego handlu.
UE na spotkaniu będzie reprezentowana przez przewodniczącego Rady Europejskiej Charles’a Michela.
Europejska Wspólnota Polityczna powstała, by promować dialog polityczny i współpracę oraz wzmacniać bezpieczeństwo, stabilność i dobrobyt kontynentu europejskiego. Ten format politycznej koordynacji nie zastępuje żadnej istniejącej organizacji, struktury ani procesu i nie ma na celu tworzenia nowych.
Kolejny szczyt EWP odbędzie się wiosną 2025 r. w Albanii.
