Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski we wtorkowym wieczornym wystąpieniu powiedział, że urzędnicy pilnie przygotowują się do nadchodzących spotkań z krajami Unii Europejskiej i innymi partnerami, podczas których omawiane będzie współdziałanie w zakresie produkcji broni.
Minister obrony Rustem Umerow przekazał, że jeszcze w tym miesiącu w ukraińskim parlamencie ma się odbyć głosowanie nad projektem ustawy dotyczącym wspólnej produkcji broni z sojusznikami. Projekt ustawy został we wtorek przedstawiony krajowym firmom z branży obronnej, dodał Umerow.
Według niego program zakłada utworzenie specjalnego systemu prawnego i podatkowego, który pomoże ukraińskim producentom obronnym zwiększać i modernizować produkcję, w tym budować nowe fabryki w kraju i za granicą.
Na początku tego tygodnia niemiecki minister spraw zagranicznych Johannes Wadephul podczas wizyty w Kijowie powiedział, że Niemcy chcą pomóc Ukrainie szybciej produkować więcej broni. Towarzyszyli mu przedstawiciele niemieckiego przemysłu zbrojeniowego.
„Każde opóźnienie lub niezdecydowanie we wspieraniu ukraińskich sił obronnych tylko zachęci agresora do kontynuowania wojny i terroru, zamiast dążenia do pokoju” – oświadczyło ukraińskie ministerstwo spraw zagranicznych.
Rosja nasilając działania ofensywne, w rozpoczętej prawie 3,5 roku temu wojnie totalnej, osłabiła obronę Ukrainy. Rosyjskie rakiety i drony atakują ukraińskie miasta, a dyplomatyczne wysiłki pod przewodnictwem USA na rzecz znalezienia porozumienia pokojowego utknęły w miejscu.
Ukraińskie ministerstwo obrony oświadczyło, że nie otrzymało oficjalnego powiadomienia od USA o zawieszeniu lub przeglądzie harmonogramów dostaw uzbrojenia. Urzędnicy proszą o rozmowy z amerykańskimi odpowiednikami, aby sprawdzić stan planowanych dostaw – czytamy w oświadczeniu ministerstwa.
Waszyngton – największy wojskowy sojusznik Ukrainy – obciążony mniejszym zaangażowaniem administracji Donalda Trumpa w działania wojenne na Ukrainie, przerzuca większy ciężar na kraje europejskie.
Według źródeł agencji AP, decyzja Waszyngtonu może skutkować wycofaniem części najbardziej niebezpiecznych ukraińskich broni, w tym niektórych pocisków obrony przeciwlotniczej, artylerii precyzyjnej oraz innych systemów uzbrojenia.
Duński minister obrony Troels Lund Poulsen stwierdził, że decyzja USA powinna zmotywować państwa UE do zwiększenia funduszy na rozwój ukraińskiego przemysłu obronnego.
„To tylko podkreśla, że Europa musi robić więcej i inwestować więcej w Ukrainę” – powiedział Poulsen dziennikarzom.
„Możemy zrobić znacznie więcej, aby dać im większe możliwości obrony” – dodał.
We wtorek Dania przejęła na sześć miesięcy przewodnictwo w Unii Europejskiej w ramach rotacji. Kraj ten już inwestuje bezpośrednio w ukraiński przemysł zbrojeniowy, który jest w stanie produkować broń i amunicję szybciej i taniej niż gdzie indziej w Europie.
Dania umożliwia też ukraińskim firmom zakładanie przedsiębiorstw na swoim terytorium, w bezpieczniejszym miejscu, do produkcji sprzętu wojskowego. Poulsen powiedział, że pierwsze firmy mogłyby rozpocząć działalność już we wrześniu i zachęcił europejskich partnerów do pójścia w ich ślady.
Europa nie wypełni wszystkich luk
We wtorek urzędnicy poinformowali, że Waszyngton zawiesza część dostaw broni dla Ukrainy z obawy o nadmierne wyczerpanie swoich zapasów. Część amunicji została obiecana Ukrainie na dłuższy okres jeszcze za administracji Joe Bidena, jednak Departament Obrony nie przedstawił szczegółowych informacji, jakie dokładnie dostawy są zawieszone.
Szczegóły dotyczące niektórych rodzajów broni potwierdził amerykański urzędnik i były przedstawiciel ds. bezpieczeństwa narodowego, którzy prosili o anonimowość, by móc swobodnie omawiać te kwestie, gdyż Pentagon nie udostępnił pełnych informacji. Według nich wstrzymano dostawy niektórych rakiet Patriot, precyzyjnej amunicji GMLRS, pocisków Hellfire oraz nabojów do haubic.
W środę ukraińskie MSZ wezwało amerykańskiego chargé d’affaires Johna Ginkela do rozmów na temat bieżącej współpracy wojskowej.
Wiceminister spraw zagranicznych Marjana Beca podziękowała USA za stałe wsparcie, ale podkreśliła, jak ważne jest utrzymanie wcześniej przyznanych pakietów pomocy wojskowej, zwłaszcza tych służących wzmocnieniu ukraińskiej obrony przeciwlotniczej.
Za prezydentury Donalda Trumpa nie pojawiły się nowe oficjalne komunikaty o pomocy wojskowej lub dostawach uzbrojenia dla Ukrainy. Według Instytutu Kilo w Niemczech, monitorującego tę pomoc, w marcu i kwietniu USA nie przekazały Ukrainie żadnej nowej pomocy.
Po raz pierwszy od czerwca 2022 roku państwa europejskie przewyższyły USA pod względem łącznej wartości pomocy wojskowej – 72 mld euro wobec 65 mld euro – podał instytut w zeszłym miesiącu.
Analitycy twierdzą, że sojusznicy Ukrainy w Europie mogą wypełnić pewne luki i dostarczać systemy artyleryjskie, jednak nie mają odpowiedników dla amerykańskich rakiet HIMARS i systemów obrony powietrznej, zwłaszcza Patriotów, które są kluczowe dla obrony ukraińskich miast.
Obecnie nie jest jasne, jakie zasoby broni posiada Ukraina i jakie są jej pilne potrzeby.
