Spotkania w formule Gymnich mają charakter nieformalny. Stwarza to okazję do bardziej otwartej dyskusji i refleksji o charakterze strategicznym, ułatwiającej późniejsze wypracowywanie konsensusu na forum UE. Nazwa Gymnich pochodzi od położonego nieopodal Bonn zamku, gdzie w 1974 r. odbyły się po raz pierwszy rozmowy w tej formule.
7 i 8 maja szef MSZ wspólnie z wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Kają Kallas organizują w Warszawie spotkanie unijnych ministrów SZ w formule Gymnich. Tematami będą głównie bezpieczeństwo światowe i współpraca z USA.
Sikorski na wtorkowej konferencji prasowej zaznaczył, że majowe rozmowy w formule Gymnich to w dziedzinie polityki zagranicznej najważniejsze spotkanie polskiej prezydencji.
Poinformował, że gościem honorowym spotkania będzie szef MSZ Wielkiej Brytanii David Lammy. Jak zaznaczył Sikorski, Polska i UE opowiadają się za bliską współpracą z tym krajem w zakresie bezpieczeństwa.
Przekazał, że Polska „przywraca tradycję”, w ramach której na spotkanie zapraszani są także małżonkowie, małżonki i partnerzy ministrów.
Sikorski zaznaczał, że nieformalna formuła spotkania umożliwia unijnym ministrom swobodne „naradzenie się co będzie dalej”. Podkreślił, że odbywa się ono w kluczowym momencie dla wojny rosyjsko-ukraińskiej, w której USA zmniejszają swoje zaangażowanie w negocjacje, a wojna w Ukrainie trwa.
„Więc my jako Europejczycy musimy poinformować Ukraińców na poważnie na co mogą liczyć do końca tego roku i w perspektywie następnego” – wskazał.
„Ja od dawna stawiałem tezę, że te wojny kolonialne przeważnie niestety trwają około dekady” – powiedział szef MSZ.
Zauważył, że jeśli chodzi o wojnę w Ukrainie, to nie widać żadnych oznak tego, że Rosja jest gotowa ją zakończyć, a wręcz przeciwnie.
„Cała dobra wola Stanów Zjednoczonych, Ukrainy (…) mam wrażenie, że jest przedmiotem bezczelnych kpin Władimira Putina, który najpierw ogłasza jednodniowe zawieszenie broni, co nawet weryfikować jest trudno, a teraz chce mieć tylko spokój podczas defilady. Nie tak się kończy wojnę” – dodał szef MSZ. Dlatego – ocenił – należy założyć, że Ukraina nadal będzie potrzebowała wsparcia. „I o tym będziemy jutro rozmawiać” – zaznaczył.
Dodał, że postawa USA „to wielki test dla naszego kontynentu”.
„Stany Zjednoczone mówią nam wyraźnie – choć mam wrażenie, że nasza opozycja tego nie słyszy, nie przyjmuje do wiadomości – że muszą się zająć swoimi wyzwaniami w dziedzinie bezpieczeństwa na Dalekim Wschodzie i na Pacyfiku, i że Europa musi wziąć większą odpowiedzialność za swoje bezpieczeństwo. I musi to zrobić jako państwa członkowskie NATO, ale też jako UE” – zaznaczył.
Sikorski wskazał, że „narody Europy żądają większej roli UE w dziedzinie zdrowia po pandemii i w dziedzinie wojskowej po rosyjskiej inwazji na Ukrainę”.
Mówiąc o polityce unijnej w kwestii handlu z USA Sikorski zaznaczył, że KE reaguje wstrzemięźliwie licząc na to, że 90 dni, w trakcie których amerykańskie cła mają być zawieszone, będzie wykorzystanych na znalezienie porozumienia.
Podczas konferencji padło pytanie o to, czy Polska zezwoli na przelot premiera Słowacji Roberta Ficy nad swoim terytorium do Rosji, jako że zamierza się on wybrać do Moskwy na uroczystości 80. rocznicy zwycięstwa Związku Sowieckiego nad nazistowskimi Niemcami.
„Uważamy, że żyrowanie narracji Putina nie jest dobrym pomysłem” – odpowiedział Sikorski.
Rzecznik MSZ Paweł Wroński przekazał później PAP, że strona słowacka przekazała Polsce prawidłowo sformułowany wniosek o taki przelot zgodnie z obowiązującymi procedurami, zatem zgoda na ten lot została wydana. Zaznaczył, że nie zmienia to polskiej oceny uczestnictwa polityków, zwłaszcza europejskich, w tym wydarzeniu.
W ramach spotkania w formule Gymnich w środę po południu odbędzie się sesja robocza i nieformalna dyskusja na temat kluczowych kwestii w relacjach UE ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. W nieformalnej dyskusji będzie uczestniczył szef brytyjskiego MSZ.
W czwartek przed południem zaplanowano nieformalną dyskusję w gronie UE o agresji Rosji wobec Ukrainy, a potem sesję roboczą w gronie UE w sprawie relacji Unia – USA.
Po południu ma odbyć się doorstep ministrów państw kandydujących i potencjalnie kandydujących do UE (Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Macedonia Północna, Mołdawia, Serbia, Turcja, Ukraina oraz Kosowo) i nieformalny lunch roboczy, podczas którego odbędzie się dyskusja na temat wyzwań dla europejskiej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, w szczególności budowania odporności wobec zagrożeń hybrydowych.
Do udziału w dyskusji UE27 zostali zaproszeni szefowie MSZ wybranych krajów kandydujących i aspirujących do UE.
O godz. 16, jako ostatni punkt wydarzenia, zaplanowano konferencję prasową.
