,,Dokładnie nie wiadomo, kto wpadł na pomysł z nazwą. Kwiat lotosu jest usposobieniem czystości. Sam kwiat chociaż rośnie w niesprzyjających warunkach, pozostaje dziewiczy” – wytłumaczył genezę nazwy Robert Stępniak kierownik Zespołu ds. Komunikacji Wewnętrznej, który był również przewodnikiem delegacji litewskich dziennikarzy w Trójmieście.
Rafineria w Gdańsku powstała na początku lat 70-tych ubiegłego stulecia. Początkowo zakład nazywał się Rafineria Nafty „Gdańsk”. Kilka lat później nazwę zmieniono na Gdańskie Zakłady Rafineryjne. W 1991 roku, czyli kilka lat po upadku komunizmu w Polsce, Gdańskie Zakłady Rafineryjne stały się spółką akcyjną o nazwie Rafineria Gdańska S.A. 2 czerwca 2003 nastąpiła zmiana nazwy firmy na Grupa LOTOS S.A.
,,Jest kilka wersji dlaczego rafineria powstała w Gdańsku. Jedna mówi, że za czasów Gierka Polska chciała uniezależnić się od dostaw ropy z ZSRR, który z kolei w tamtym czasie zaczął się bardziej orientować na rynek zachodni” – powiedział Robert Stępniak.
Dodał jednak tuż po tym, że jest to raczej wersja ,,fantastyczna”, a decyzja została podjęta z przyczyn bardziej prozaicznych. Opierała się ona m.in. na założeniu, że w tym regionie nastąpi wzrost zapotrzebowania na produkty naftowe. Uznano, że z tego miejsca będzie można tanio transportować produkty naftowe po całym kraju. Dużą zaletą również była bliska odległość od morza.
Rafineria Gdańska obecnie to największa firma na Pomorzu Gdańskim i jedna z kilkunastu największych w Polsce. Prowadzi działalność w zakresie dystrybucji i sprzedaży produktów oraz towarów naftowych. Spółka jest m.in. liderem w branży olejów smarowych. Spółki Grupy Kapitałowej dostarczają na rynek produkty takie jak: benzyna bezołowiowa, oleje napędowe, oleje opałowe, paliwo lotnicze, oleje silnikowe oraz przemysłowe, asfalty i gazy. W skład grupy kapitałowej wchodzi ok. 20 spółek bezpośrednio zależnych oraz 10 spółek pośrednio zależnych, w tym: Lotos Czechowice, Lotos Jasło oraz wydobywcze: Petrobaltic i Lotos Norge.
W latach 2007-2010 w ramach Programu 10+ gdańska rafineria Grupy LOTOS, wybudowała najnowocześniejsze instalacje, dzięki którym może przerabiać 10,5 mln ton ropy rocznie. Program ten był największą inwestycją LOTOS’u w ostatnim dziesięcioleciu. Cała inwestycja kosztowała blisko 1,43 mld euro. W jej realizację byli zaangażowani światowi dostawcy najnowszych technologii dla branży naftowej – Shell, ABB, CB&I, KBR, Technip czy Lurgi. Przedstawiciele Lotosu zapewnili, że dzięki nowym technologiom rafineria w Gdańsku jest przyjazna i bezpieczna dla środowiska.
Warto dodać, że gdańska rafineria jest też tzw. miastem w mieście. Spółka posiada własną straż pożarną – LOTOS Straż, która świadczy usługi na terenie Grupy LOTOS. Są to przede wszystkim działania prewencyjne, polegające na nadzorowaniu i kontroli operacyjnej zabezpieczenia Grupy LOTOS, organizowanie i prowadzenie działań ratowniczo-gaśniczych.
Grupa LOTOS wspiera również inicjatywy sportowe i kulturalne, takie na przykład jak Opera Bałtycka, Muzeum Narodowe w Gdańsku. Spółka jest sponsorem drużyny piłkarskiej Lechia Gdańsk. Działalność społeczna Grupy LOTOS wychodzi poza granice Polski. W czerwcu br. spółka zorganizowała na Wileńszczyźnie dwa koncerty w Solecznikach i w Rudziszkach, gdzie oprócz znakomitych polskich artystów operowych z basem Kazimierzem Kowalskim na czele, wystąpiły również rodzime gwiazdy.