„Tegoroczny szczyt jest szczególnie ważny ze względu na obecną sytuację geopolityczną oraz wojnę toczącą się za wschodnią granicą Polski” – podkreślił prezydent na otwarciu wydarzenia biznesowego wysokiego szczebla w ramach 10. Szczytu Inicjatywy Trójmorza.
W wydarzeniu uczestniczyli też premier Chorwacji Andrej Plenković oraz sekretarz energii USA Chris Wright.
Prezydent poinformował, że „Inicjatywa Trójmorza poszerza się o nowe państwa, które chcą zacieśnić współpracę w regionie”. Wyjaśnił, że chodzi o Czarnogórę i Albanię, które we wtorek oficjalnie staną się stowarzyszonymi państwami uczestniczącymi Inicjatywy Trójmorza.
Turcja i Hiszpania natomiast dołączą do Inicjatywy jako partnerzy strategiczni.
„Wierzę, że także dzięki tym nowym uczestnikom współpraca w tym formacie stanie się bardziej owocna” – stwierdził prezydent Duda.
Wyraził też podziękowania premierowi Plenkoviciowi, który, jak przypomniał, będzie gospodarzem kolejnego Szczytu Inicjatywy Trójmorza oraz sekretarzowi Wrightowi, który – jak zaznaczył prezydent – „jest przedstawicielem jednego z naszych strategicznych partnerów”.
W poniedziałek w Warszawie rozpoczyna się 10. Szczyt Inicjatywy Trójmorza. Gospodarzem jubileuszowego spotkania jest prezydent Andrzej Duda. Główna sesja plenarna z udziałem głów państw i szefów rządów państw Inicjatywy Trójmorza odbędzie się w stolicy na Zamku Królewskim we wtorek.
Jak informowała PAP rzeczniczka prezydenta Diana Głownia na szczyt przybędą łącznie 23 delegacje, w tym 12 prezydentów. Podczas szczytu nie zabraknie też przedstawicieli USA, Japonii i innych krajów pozaeuropejskich, także państw arabskich.
Obecnie na liście Projektów Priorytetowych Trójmorza znajdują się 143 przedsięwzięcia realizowane w ramach trzech kategorii infrastrukturalnych: transportowej, energetycznej i cyfrowej. Część z nich została już wdrożona w całości. Do najistotniejszych z perspektywy strategicznych interesów Rzeczypospolitej należą: interkonektory gazowe z Litwą i Słowacją, droga ekspresowa Via Carpatia, kolejowy korytarz sieci bazowej TEN–T Bałtyk–Adriatyk, Rail–2–Sea – połączenie kolejowe pomiędzy portami w Gdańsku i Konstancy.
Powołanie Inicjatywy Trójmorza zainicjowali prezydenci Polski Andrzej Duda i Chorwacji Kolinda Grabar–Kitarović podczas spotkania przywódców państw regionu na marginesie Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku w 2015 roku. Rok ten jest uznawany za początek współpracy trójmorskiej, natomiast inauguracyjny szczyt Inicjatywy odbył się w Dubrowniku w 2016 r.
Inicjatywa początkowo skupiała 12 państw członkowskich UE: Austrię, Bułgarię, Chorwację, Czechy, Estonię, Łotwę, Litwę, Polskę, Rumunię, Słowację, Słowenię i Węgry. W 2023 r. grono to powiększyło się o Grecję i liczy obecnie 13 państw uczestniczących oraz dwa stowarzyszone państwa uczestniczące – Ukrainę i Mołdawię. Partnerami strategicznymi Inicjatywy Trójmorza są: Stany Zjednoczone, Japonia, Komisja Europejska i Niemcy.
