Zanieczyszczenie powietrza w Europie utrzymuje się na poziomie szkodliwym dla zdrowia – wynika z badań omówionych w raporcie pt. „Air quality in Europe – 2013 report”, opracowanym przez Europejską Agencję Środowiska (EEA).
Autorzy dokumentu zwracają uwagę na dwa groźne typy zanieczyszczeń – pył zawieszony i ozon troposferyczny, które mogą powodować problemy z oddychaniem, przyczyniać się do chorób układu krążenia i do skracania długości życia. Na oddziaływanie drobnego pyłu zawieszonego (tzw. PM2,5 czyli wszystkich aerozoli atmosferycznych o wielkości 2,5 mikrometra lub mniejszych) w okresie od 2009 do 2011 r. narażonych było nawet 96 proc. mieszkańców miast. Z kolei na działanie ozonu troposferycznego w stężeniach przekraczających bezpieczne poziomy, wyznaczone w wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) narażonych było nawet 98 proc. ludzi z miast – czytamy w raporcie.
Źródłami zanieczyszczeń powietrza w Europie są głównie pojazdy, przemysł i rolnictwo oraz gospodarstwa domowe. Choć poziom emisji i stężenie niektórych zanieczyszczeń powietrza w ostatnich dziesięcioleciach zmniejszał się, to problemu nie rozwiązano do końca – podkreślono w raporcie. Problem dotyczy nie tylko miast – jak stwierdzono w sprawozdaniu, również poziom zanieczyszczenia powietrza na niektórych obszarach wiejskich jest znaczny.
W raporcie zamieszczono dane dotyczące poszczególnych członków UE. Polska wymieniana jest m.in. w czołówce krajów przodujących w emisjach pyłu zawieszonego PM10 (o wielkości co najmniej 10 mikrometrów). Wraz z Włochami, Słowacją, krajami bałkańskimi i Turcją najczęściej emitujemy te zanieczyszczenia, przekraczając roczne wartości dopuszczalne w UE. Z opracowania wynika również, że w latach 2009-2011 właśnie w Polsce, ale też w Austrii, Czechach, Niemczech, Włoszech i Holandii nastąpił wyraźny wzrost stężeń PM10.
Roczne średnie stężenie pyłów PM2,5 w Polsce i Bułgarii jest niemal dwukrotnie większe niż cele wyznaczone w prawodawstwie unijnym – poinformowano w opracowaniu.
Polska wymieniana jest również w kontekście emisji arsenu – pierwiastka, który trafia do środowiska przy okazji wydobycia i hutnictwa rud metali nieżelaznych oraz spalania węgla. W 2011 r. nasz kraj był odpowiedzialny za ponad jedną piątą (21 proc.) unijnej emisji arsenu. Jednocześnie wskazano, że w latach 2006-2011 średnie stężenia arsenu w środowisku w większości państw UE zmniejszyły się. W Polsce zmniejszyło się o 6 proc.
„Zanieczyszczenia powietrza są szkodliwe dla zdrowia człowieka i ekosystemów. Znaczna część ludności nie mieszka w środowisku uznanym za przyjazne dla zdrowia zgodnie z obowiązującymi normami. Aby wejść na ścieżkę zrównoważonego rozwoju, Europa będzie musiała podjąć ambitne działania wykraczające poza ramy obowiązującego prawodawstwa” – powiedział dyrektor wykonawczy EEA Hans Bruyninckx przy okazji publikacji raportu.
W raporcie wspomniano również, że w ostatniej dekadzie zmniejszono w UE emisję dwutlenku siarki generowanego przez elektrownie, przemysł i transport. Z kolei stopniowe wycofywanie benzyny ołowiowej doprowadziło do zmniejszenia stężeń ołowiu w powietrzu. Ołów ma szkodliwy wpływ na rozwój układu nerwowego.
