• Świat
  • 11 stycznia, 2014 16:51

Izrael: zmarł były premier Ariel Szaron

Ariel Szaron, były premier Izraela, zmarł w wieku 85 lat. Będący od ośmiu lat w śpiączce polityk walczył o życie. W ostatnich dniach jego stan dramatycznie się pogorszył. O śmierci polityka powiadomił jego syn - Gilad Szaron. Krótko wcześniej wiadomość tę podało izraelskie radio wojskowe. - Odszedł wtedy, kiedy zechciał odejść - powiedział o swoim ojcu dziennikarzom Gilad Szaron.

PAP
Izrael: zmarł były premier Ariel Szaron

Fot. PAP/EPA / JIM HOLLANDER

Szaron zapadł w śpiączkę na początku 2006 roku po udarze i wylewie krwi do mózgu. Od tego czasu był sztucznie podtrzymywany przy życiu w szpitalu w Tel Awiwie. Rok temu nadzieję na wyleczenie Szarona dała zaobserwowana wówczas zwiększona aktywność mózgu. W testach okazało się, że mózg polityka reaguje na głos syna, rodzinne zdjęcia i na dotyk.

O pogarszającym się zdrowiu polityka lekarze informowali od początku roku. Wtedy szpital Szeba w Tel Haszomer koło Tel Awiwu powiadomił, że u Szarona wystąpiły problemy z funkcjonowaniem nerek i innych ważnych organów. Kilka dni temu lekarze przekazali, że były premier Izraela jest bliski śmierci i przy jego łóżku jest rodzina.

„Ariel Szaron od samego początku odgrywał zasadniczą rolę w walce o bezpieczeństwo Izraela. Był przede wszystkim dzielnym żołnierzem, wybitnym dowódcą wojskowym – jednym z największych w armii izraelskiej. Jego pamięć będzie zawsze w sercu naszego narodu” – powiedział premier Izraela Benjamin Netanjahu, cytowany przez portal Ynetnews.

Prezydent Szimon Peres oznajmił: „Mój kochany przyjaciel Ariel Szaron przegrał dziś ostatnią walkę. Był dzielnym żołnierzem i odważnym przywódcą, który kochał swój naród i był przez niego kochany”. Szef państwa określił Szarona jako jednego z największych obrońców i głównych architektów państwa żydowskiego. – Wiedział, jak podejmować trudne decyzje i je realizować – mówił Peres.

Ariel Szaron był politykiem niezwykle kontrowersyjnym. Żołnierz i polityk prawicy, weteran izraelskiej sceny politycznej. Urodził się w 1928 roku w rodzinie imigrantów z terenów dzisiejszej Białorusi. Karierę rozpoczął w armii, brał udział we wszystkich pięciu wojnach izraelsko-arabskich. W 1967 roku został generałem. Od lat 40. walczył w niemal wszystkich toczonych przez Izrael wojnach. – Służyłem w wojsku wiele lat. Wielu moich przyjaciół zginęło, ale pamiętam też wiele momentów chwały – mówił, gdy odchodził z wojska.

Od lat 70. był deputowanym do Knesetu, a potem pełnił wiele funkcji w rządzie. Premierem był w latach 2001-06.

Wielokrotnie był krytykowany za politykę partii Likud, której przewodził do 2005 roku, a później partii Kadima. Zarówno w kraju jak i zagranicą był oskarżany o zbrodnie wojenne, zwłaszcza w związku z masakrami w miejscowościach Sabra i Szatila w 1982 roku, w których zginęło od 460 do 3500 uchodźców palestyńskich. Zarzucano mu także inne kontrowersyjne posunięcia podczas wojny z Libanem i wcześniejsze operacje, którymi dowodził.

Od tamtej pory Szaron przez wielu przeciwników był nazywany „rzeźnikiem Libanu”. Krytyka za granicą wiązała się z krytyką polityki izraelskiej, zwłaszcza w okresie sprawowania przez niego funkcji premiera.

Dżibril Radżub z władz palestyńskiego Fatahu w reakcji na wiadomość o śmierci Szarona oświadczył, że był on „przestępcą, który miał ręce splamione krwią Palestyńczyków”, i który powinien był stanąć przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym.

W 1982 roku stracił tekę ministra obrony, ale wrócił do polityki i w 2001 roku został premierem. Rok wcześniej jako lider opozycji odwiedził święty dla muzułmanów meczet na Wzgórzu Świątynnym. Jego wizyta była jednym z powodów wybuchu palestyńskiego powstania – Drugiej Intifady.

Jako premier Szaron rozpoczął budowę muru oddzielającego Izrael od Zachodniego Brzegu i dążył do budowy kolejnych, nielegalnych w świetle prawa międzynarodowego żydowskich osiedli na terenach palestyńskich. – Osiedla są przeszkodą dla wojny, a nie dla pokoju – mówił na początku XXI wieku.

Równocześnie jednak to właśnie Ariel Szaron podjął niepopularną w Izraelu decyzję o wycofaniu wojsk i osadników ze Strefy Gazy w 2005 roku.

PODCASTY I GALERIE