Palenie i jego szkodliwość: co wiemy o papierosach?

Wielu z nas jeszcze w szkole słyszało, że kropla nikotyny może zabić konia. W ten sposób powstaje wrażenie, że nikotyna jest śmiertelną trucizną, sprawiającą, że palacze umierają znacznie wcześniej niż osoby niepalące. Szkodliwość palenia jest dobrze znana zarówno palaczom, jak i niepalącym, ale nie wszyscy rozumieją, na czym polega prawdziwa szkodliwość papierosa.

Palenie i jego szkodliwość: co wiemy o papierosach?

Fot. BNS/ Žygimantas Gedvila

Co się dzieje po zapaleniu papierosa?

Papieros potrzebuje ognia, aby wytworzył się dym. Gdy tylko papieros zostanie zapalony, zaczyna dziać się coś, o czym palacze często nawet nie myślą.

W tlącym się papierosie tytoń osiąga niezwykle wysoką temperaturę – ponad 600 stopni Celsjusza. Wysoka temperatura jest niezbędna do rozpoczęcia spalania i uwolnienia dymu. Podczas gdy palacze zaciągają się dymem w poszukiwaniu nikotyny, wdychają również szereg szkodliwych substancji chemicznych, które powstają w wyniku procesu spalania.

Palą dla nikotyny, a chorują z powodu spalania

Palenie jest często powiązane z rakiem i chorobami układu krążenia, które odpowiadają za ponad 50% wszystkich zgonów na Litwie. Nadal często za przyczynę tych podstępnych chorób uznaje się nikotynę. Jednak na sporządzonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) listach czynników rakotwórczych nikotyny brak.

Chociaż lekarze zgadzają się, że nikotyna uzależnia, to nie nikotyna, ale substancje chemiczne wytwarzane podczas spalania tytoniu są uważane za największe zagrożenie dla zdrowia palaczy i innych osób.

Dym tytoniowy to koktajl trucizn

Podczas spalania papierosa powstaje około 80 związków rakotwórczych, a także wiele innych substancji chemicznych, które przyczyniają się do rozwoju niebezpiecznych chorób. Koktajl szkodliwych substancji uwalnianych podczas palenia jest powszechnie znany jako substancje smoliste. Towarzyszy temu uwalnianie do organizmu gazów, z których najbardziej trującym jest prawdopodobnie tlenek węgla.

Substancje smoliste powodują żółknięcie zębów, niszczenie komórek gardła i płuc, uszkodzenia DNA i choroby nowotworowe. Tlenek węgla wdychany z dymu papierosowego szybko dostaje się do krwiobiegu przez płuca i zakłóca zdolność czerwonych krwinek do przenoszenia tlenu w organizmie. Może to uszkodzić różne narządy i centralny układ nerwowy.

Aldehyd octowy, szczególnie szkodliwy składnik dymu papierosowego, powoduje problemy z oddychaniem i jest uważany za czynnik rakotwórczy. Papierosy zawierają także między innymi włókna celulozowe. Spalanie celulozy uwalnia związki drażniące oczy i drogi oddechowe, a także szereg substancji rakotwórczych.

Bez spalania mniej substancji chemicznych?

Chociaż szkodliwość papierosów jest niezaprzeczalna, nie każdy palacz podejmuje decyzję o rzuceniu palenia i nie każdy, kto jest zdeterminowany, aby rzucić palenie, jest w stanie osiągnąć ten cel. Ale zawsze warto spróbować.

Dla zatwardziałego palacza rzucenie nałogu może być dość trudne. Jednak obecnie jest dostępnych wiele środków wspomagających, takich jak na przykład nikotynowa terapia zastępcza. W przypadku używania plastrów nikotynowych, sprayów, gum, inhalatorów lub innych preparatów dawka otrzymywanej nikotyny jest stopniowo zmniejszana, aż dana osoba może radzić sobie bez niej. Preparaty te pozwalają również palaczowi uzyskać nikotynę w mniej szkodliwy sposób – bez wszystkich chemikaliów uwalnianych podczas spalania tytoniu.


Jeśli jednak nie ma chęci rzucenia palenia, uważa się, że szkody związane z paleniem można zmniejszyć, stosując bezdymne, niepalne wyroby tytoniowe lub nikotynowe. Chociaż produkty te nie zostały jeszcze w pełni zbadane, w niektórych krajach są już oferowane przez ekspertów jako mniej szkodliwa alternatywa.

PODCASTY I GALERIE