Konstytucja 3 Maja

3 maja jest obchodzona rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Właśnie dlatego Ambasada RP w Wilnie zaprasza społeczność polską na Litwie do wzięcia udziału w tradycyjnych obchodach Święta Narodowego Trzeciego Maja przy Mauzoleum Matki i Serca Syna na Rossie.

interia.pl
Konstytucja 3 Maja

Konstytucja 3 Maja. Obraz Jana Matejki. Fot. CKSRS

O godz. 12 odbędzie się złożenie wieńców przy Mauzoleum Matki i Serca Syna na Rossie.

Konstytucja 3 maja była pierwszym aktem rządowym napisanym w Europie i drugim na świecie regulującym system prawny państwa iz tego powodu stała się zjawiskiem dość powszechnym. Dokument ten ma ogromne znaczenie dla kolejnych reform zachodzących w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Autorem Konstytucji 3 Maja, uchwalonej przez Sejm i podpisanej przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1791 roku w Sali Senatorskiej Zamku Warszawskiego i był sam król.

Za pisanie prawa odpowiadali m.in. Hugo Kołłątaj, Ignacy Potocki, Stanisław Małachowski, Stanisław Staszic i Adam Stanisław Krasiński. Dokument zatwierdzony po 7 godzinach obrad czteroletniego Sejmu określają jako „ostatnią wolę i świadectwo umierającej ojczyzny”.

Konstytucja 3 maja miała ratować kraj przed planowanymi podziałami i choć obowiązywała zaledwie rok przed obaleniem przez wojska rosyjskie po przegranej wojnie polsko-rosyjskiej, jej znaczenie było symboliczne. Dawała mieszkańcom nadzieję na stworzenie lepszego i nowoczesnego państwa.

Do najważniejszych postanowień Konstytucji 3 maja wchodzili:

  • wprowadzenie trójpodziału władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą
  • ograniczenie przywilejów szlachty zagrodowej
  • potwierdzenie przywilejów mieszczańskich nadanych w akcie prawnym z 18 kwietnia 1791 roku, zgodnie z którym mieszczanie mieli zagwarantowane prawo do bezpieczeństwa osobistego, posiadania majątków ziemskich, zajmowania stanowisk oficerskich i stanowisk w administracji publicznej, a także zabierania głosu w sprawach dotyczących miast
  • zniesienie liberum veto, konfederacji
  • powołanie Rzeczypospolitej Polskiej na miejsce Rzeczypospolitej Obojga Narodów zastąpienie wolnej elekcji władzą dziedziczną
  • ustanowienie katolicyzmu religią panującą przy jednoczesnym zapewnieniu wolności wyznania
PODCASTY I GALERIE