Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka obchodzimy, aby przypomnieć o fundamentalnych prawach każdego dziecka oraz promować ich ochronę na całym świecie. Święto to ma na celu zwiększenie świadomości społeczeństw na temat potrzeb dzieci, ich praw do ochrony, edukacji, zdrowia oraz zapewnienia im godziwych warunków życia.
Data 20 listopada została wybrana, ponieważ tego dnia, w 1989 roku, Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Konwencję o Prawach Dziecka – międzynarodowy dokument, który ustanawia zbiór praw gwarantujących dzieciom szczególną ochronę i szacunek. Konwencja ta obejmuje m.in. prawa do życia, ochrony przed przemocą, wyzyskiem, prawo do nauki oraz do pełnego rozwoju osobowości.
Obchody Międzynarodowego Dnia Praw Dziecka mają na celu nie tylko uczczenie tych praw, ale także przypomnienie, że na całym świecie wciąż istnieją dzieci, które doświadczają przemocy, wyzysku czy braku dostępu do edukacji i opieki zdrowotnej. To także okazja do wzmocnienia globalnej współpracy na rzecz poprawy sytuacji dzieci na świecie.
Na Litwie, podobnie jak w wielu innych krajach, problem naruszeń praw dzieci wciąż istnieje, chociaż kraj poczynił postępy w zakresie ochrony praw dziecka i zapewniania odpowiednich mechanizmów wsparcia. Dane dotyczące dokładnej liczby dzieci, które cierpią z powodu łamania ich praw, mogą się zmieniać w zależności od roku i źródła, jednak są dostępne różne raporty, które wskazują na konkretne problemy.
- Przemoc wobec dzieci:
Według danych organizacji zajmujących się prawami dzieci, takich jak Fundacja „Lietuvos vaikai” (Dzieci Litwy) oraz raportów rządowych, przemoc wobec dzieci wciąż jest poważnym problemem w kraju. Przemoc może mieć różne formy – od fizycznej, przez psychiczną, po zaniedbanie. - Zaniedbanie i wykorzystywanie dzieci:
Wciąż istnieją przypadki zaniedbania dzieci przez rodziców lub opiekunów, które mogą prowadzić do sytuacji, w których dzieci nie mają zapewnionych podstawowych warunków życia, takich jak odpowiednia opieka zdrowotna, edukacja, czy odpowiednie warunki mieszkaniowe. Ponadto, dzieci są narażone na różne formy wykorzystywania, w tym także wykorzystanie seksualne. - Dzieci w systemie opieki zastępczej:
Na Litwie wiele dzieci żyje w domach dziecka lub w rodzinach zastępczych. W takich placówkach dzieci mogą doświadczać zaniedbania lub braku odpowiedniej opieki emocjonalnej. Prace nad poprawą warunków w systemie opieki zastępczej są wciąż w toku, jednak nie wszystkie dzieci mają dostęp do odpowiedniego wsparcia psychologicznego i emocjonalnego. - Dyskryminacja dzieci z mniejszości narodowych:
Mimo że Litwa jest jednym z krajów Unii Europejskiej, które stara się przestrzegać zasad równości i tolerancji, dzieci należące do mniejszości narodowych, w tym rosyjskojęzycznych, mogą napotykać bariery w dostępie do edukacji, usług społecznych i zdrowotnych, a także spotykać się z przemocą i dyskryminacją.
Dokładne statystyki dotyczące liczby dzieci cierpiących z powodu łamania praw są trudne do ustalenia, ponieważ wiele przypadków nie jest zgłaszanych. Z danych rządowych wynika jednak, że co roku ponad 2000 dzieci jest objętych programem wsparcia i ochrony w związku z podejrzeniami o zaniedbanie lub przemoc. Wskaźniki te mogą się różnić w zależności od źródeł i lat, ale problem przemocy i zaniedbania dzieci wciąż pozostaje aktualny.
W odpowiedzi na te problemy Litwa wdrożyła różnorodne inicjatywy, mające na celu ochronę praw dzieci:
- Konwencja o Prawach Dziecka: Litwa ratyfikowała Konwencję o Prawach Dziecka ONZ, zobowiązując się do przestrzegania jej postanowień.
- Zmiany w prawodawstwie: Przeprowadzono reformy w zakresie ochrony dzieci, w tym poprawę systemu opieki nad dziećmi i rodzinami oraz wsparcie dla dzieci z problemami emocjonalnymi i psychicznymi.
- Organizacje pozarządowe: Liczne organizacje, takie jak Fundacja „Lietuvos vaikai”, wspierają dzieci i rodziny w trudnej sytuacji, a także prowadzą działania edukacyjne w zakresie praw dzieci.
Redakcja ZW.LT przypomina, że od września bieżącego roku na Litwie działa infolinia ds. praw dziecka. Bezpłatny telefon zaufania jest dostępny pod numerem 8 800 10 800.
