Św. Piotr był uczniem wybranym przez Jezusa do pełnienia posługi prymatu w Kościele. Gorliwość misyjna św. Pawła sprawiła, że bardzo wielu miejscach głosił Ewangelię i zakładał Kościoły. Zyskał miano “Apostoła Narodów”. Święci Piotr i Paweł ponieśli śmierć męczeńską w Rzymie w latach 64-67, podczas prześladowania chrześcijan za czasów Nerona. Piotr i Paweł, “obdarzeni różnymi darami, zbudowali jeden Kościół Chrystusa”.
Kościół umieszcza w jednym dniu uroczystość św. Pawła wraz ze św. Piotrem nie dlatego, aby równał go w prymacie z pierwszym zastępcą Chrystusa. Chodzi o podkreślenie, że obaj Apostołowie byli współzałożycielami gminy chrześcijańskiej w Rzymie, obaj w tym mieście oddali dla Chrystusa życie swoje oraz że w Rzymie są ich relikwie i sanktuaria.
Najwięcej jednak zaważyła na połączeniu pamiątki obu Apostołów w jednym dniu opinia, dzisiaj uznawana za mylną, że obaj Apostołowie ponieśli śmierć męczeńską tego samego dnia. Już w roku 258 obchodzono święto obu Apostołów razem dnia 29 czerwca, tak na Zachodzie, jak też i na Wschodzie, co wskazywałoby na powszechne przekonanie, że był to dzień śmierci obu Apostołów. Taki bowiem był bardzo dawny zwyczaj, że święta liturgiczne obchodzono w dniu śmierci męczenników, a potem także (od w. IV) – wyznawców.
Inna ze współczesnych teorii mówi, że 29 czerwca miało miejsce przeniesienie relikwii obu Apostołów do katakumb Kaliksta podczas prześladowań za cesarza Waleriana w celu schowania ich i uchronienia przed zniszczeniem.
Posługa apostolska Piotra i Pawła w Rzymie oraz poniesione tam męczeństwo sprawiły, że Kościół Rzymski nabrał kluczowego znaczenia w chrześcijaństwie. Biskup Rzymu, następca św. Piotra oraz spadkobierca tradycji apostolskiej św. Pawła cieszy się pierwszeństwem i władzą biskupią w całym Kościele. Św. Piotr – pierwszy biskup Rzymu – jest uznawany za pierwszego w gronie Apostołów otrzymał od Jezusa specjalną władzę określaną mianem prymatu. Jego następcy, papieże, są obdarzeni łaską nieomylności w oficjalnym i uroczystym nauczaniu całego Kościoła w sprawach wiary i moralności. Sprawują też najwyższą władzę kościelną wynikającą z przywileju prymatu.
Na znak łączności biskupów ze Stolicą Apostolską w uroczystość św. Piotra i Pawła papież wręcza metropolitom paliusze. Są to koliste wstęgi w kształcie naszyjnika, ozdobione sześcioma krzyżami i wykonane z białej wełny. Baranki, od których pochodzi wełna, zostają pobłogosławione każdego roku 21 stycznia, w dniu św. Agnieszki. Papież nakłada paliusze arcybiskupom metropolitom mianowanym w ostatnim okresie. Paliusze są symbolem władzy, jaką zgodnie z prawem metropolita pozostający w komunii z Kościołem Rzymu obejmuje w swojej metropolii. Arcybiskup metropolita zakłada paliusz tylko na terenie swojej własnej archidiecezji podczas uroczystej liturgii.
Św. Jan Paweł II o Apostołach Piotrze i Pawle
– fragment homilii z 29 czerwca 2000 roku:
“… Rozważamy ten szczególnie znaczący fragment Ewangelii: Słowo Wcielone objawiło swoim uczniom Ojca; teraz z kolei Ojciec objawia im swego Syna Jednorodzonego. Piotr przyjmuje wewnętrzne oświecenie i śmiało wyznaje: «Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga żywego!»
Te słowa, wypowiedziane przez Piotra, wywodzą się z głębi tajemnicy Boga. Objawiają one najbardziej wewnętrzną prawdę, samo życie Boga. A Piotr pod wpływem Ducha Bożego staje się świadkiem i wyznawcą tej ponadludzkiej prawdy. Jego wyznanie wiary staje się trwałym fundamentem wiary Kościoła. «Na tobie zbuduję mój Kościół» (por. Mt 16, 18). Na wierze i wierności Piotra wznosi się Kościół Chrystusa.
Była tego w pełni świadoma wspólnota pierwszych chrześcijan, która — jak mówią Dzieje Apostolskie — kiedy Piotr został uwięziony, żarliwie modliła się za niego do Boga (por. Dz 12, 5). Jej modlitwa została wysłuchana, ponieważ Piotr był jeszcze potrzebny wspólnocie, która stawiała dopiero pierwsze kroki, Pan zatem posłał anioła, aby wybawił Piotra z rąk prześladowców (por. Dz 12, 7-11). W Bożym planie było napisane, że po latach umacniania swych braci w wierze Piotr poniesie w Rzymie śmierć męczeńską wraz z Pawłem, Apostołem Narodów, który również wiele razy cudem uniknął śmierci.
(…) «Pan stanął przy mnie i wzmocnił mię, żeby się przeze mnie dopełniło głoszenie [Ewangelii] i żeby wszystkie narody [je] posłyszały» (2 Tm 4, 17). Są to słowa Pawła do wiernego ucznia Tymoteusza; słyszeliśmy je dzisiaj w drugim czytaniu. Są one świadectwem dzieła, którego Pan dokonał w Pawle, gdy «zdobył» go na drodze do Damaszku, aby uczynić z niego sługę Ewangelii (por. Flp 3, 12).
Gdy Pan ukazał mu się w olśniewającym blasku i powiedział: «Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz?» (Dz 9, 4), powaliła go na ziemię tajemnicza siła (por. Dz 9, 5). «Kto jesteś, Panie?» — zapytał Szaweł. «Ja jestem Jezus, którego ty prześladujesz» (Dz 9, 5). Tak brzmiała odpowiedź Chrystusa. Szaweł prześladował uczniów Jezusa, a Jezus uświadomił mu, że w uczniach prześladował Jego samego. Jego, Jezusa z Nazaretu, Ukrzyżowanego, o którym chrześcijanie mówili, że zmartwychwstał. Jeśli Szaweł doświadczał wówczas mocy Jego obecności, to było oczywiste, że Bóg rzeczywiście wskrzesił Jezusa z martwych. To On był Mesjaszem oczekiwanym przez Izraela; to właśnie On był Chrystusem, żywym i obecnym w Kościele i w świecie!
Czy posługując się wyłącznie swoim rozumem Szaweł mógł zrozumieć znaczenie tego wydarzenia? Z pewnością nie! Było ono bowiem częścią tajemniczego planu Boga. To Ojciec obdarował Pawła łaską poznania tajemnicy odkupienia dokonanego przez Chrystusa. To Bóg pozwolił mu zrozumieć wspaniałą rzeczywistość Kościoła, który żyje przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie. A Paweł, przyswoiwszy sobie tę prawdę, głosił ją niestrudzenie aż po krańce ziemi.
W Damaszku Paweł rozpocznie swój apostolski szlak, którym pójdzie głosić Ewangelię na rozległych obszarach znanego wówczas świata. Jego zapał misyjny przyczyni się w ten sposób do realizacji zadania, które Chrystus powierzył apostołom: «Idźcie (…) i nauczajcie wszystkie narody» (Mt 28, 19)…”