Powstanie styczniowe było największym w XIX wieku polskim zrywem narodowym, które pochłonęło kilkadziesiąt tysięcy ofiar i odcisnęło ogromne piętno na dążenia niepodległościowe kolejnych pokoleń Polaków.
W ramach obchodów historycznej 160. rocznicy powstania styczniowego w dniu 28 lutego Gimnazjum Inżynieryjne im. Joachima Lelewela w Wilnie miało zaszczyt gościć panią dr Ewelinę Marię Kostrzewską z Katedry Historii Polski XIX w. Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Łódzkiego. Uczniowie klas starszych wysłuchali niezwykle interesującego wykładu o roli kobiet podczas powstania styczniowego. W swojej prezentacji dr Ewelina Kostrzewska w sposób ciekawy i barwny przedstawiła sylwetki kobiet wspierających powstańców lub uczestniczących w powstaniu. Wśród nich znalazły się Eliza Orzeszkowa, Maria Ilnicka, Maria Piotrowiczowa, Apolonia Sierakowska (żona Zygmunta Sierakowskiego, jednego z przywódców powstania na Litwie) i wiele innych. Były to działaczki społeczne, reformatorki, kobiety niepokorne, które walczyły z bronią w ręku w oddziałach powstańczych, opiekowały się rannymi żołnierzami, czasem pod gorsetami nosiły dynamit, w zaplecionych warkoczach przewoziły powstańcze rozkazy, a pod krynolinami często ukrywały broń, dokumenty, jak też samych powstańców ( np. Eliza Orzeszkowa, która w taki sposób ułatwiła Romualdowi Trauguttowi bezpieczne dotarcie do Królestwa Polskiego). Powstanie styczniowe było pierwszym wydarzeniem militarnym, w które polskie kobiety licznie się angażowały, a z czego nie zawsze zdajemy sobie sprawę.
Uczniowie dowiedzieli się również o barwach kobiecych sukienek, a szczególnie o czarnych krynolinach i historii noszenia żałobnych strojów. Obejrzeli obraz Artura Grottgera pt. „Pożegnanie powstańca”, na którym kobieta w czarnym stroju wyprawia mężczyznę do walki.
Serdecznie dziękujemy pani dr Ewelinie Kostrzewskiej za przybycie do naszego gimnazjum oraz niezwykle interesujący wykład, a Siostrze Annie Dudzie za zaproszenie do naszej placówki tak niezwykłego gościa.
