Uroczyste święto 16 lutego – Odrodzenie Państwa Litewskiego

16 lutego 1918 roku Rada Litewska (Taryba) pod przewodnictwem Jonasa Basanavičiusa podpisała akt ogłaszający niepodległość kraju. Podpisało go 20 sygnatariuszy, m.in. Stanisław Narutowicz, brat pierwszego prezydenta niepodległej Polski Gabriela Narutowicza. W tym roku Litwa obchodzi 105. rocznicę Odrodzenia Państwa Litewskiego.

zw.lt
Uroczyste święto 16 lutego – Odrodzenie Państwa Litewskiego

fot. BNS/ Andrius Ufartas

We wrześniu 1917 roku podczas konferencji wileńskiej została wybrana Litewska Rada Narodowa. Spotykała się przy ul. Ostrobramskiej w budynku będącym siedzibą Litewskiego Stowarzyszenia Nauki, jednak z powodu braków opału 16 lutego 1918 roku zebranie przeniesiono do mieszkania na pierwszym piętrze w domu kupca Kazimierza Sztralla, które wynajmował Komitet Centralny Stowarzyszenia na Rzecz Wspierania Ofiar Wojny.

W gabinecie przewodniczącego Komitetu Antanasa Smetony Radzie złożonej z 20 osób odczytano Akt niepodległości i zaproszono do jego podpisania.

Jako pierwszy podpisał go Jonas Basanavičius, a potem w porządku alfabetycznym pozostali sygnatariusze.

W momencie podpisania Aktu Litwa znajdowała się pod okupacją niemiecką; dokument wyrażał wolę narodu do stworzenia niepodległego państwa litewskiego. Niemcy skonfiskowali cały nakład numeru gazety „Lietuvos aidas”, w którym wydrukowano Akt niepodległości.

Akt niepodległości zawiera deklarację Rady, która „jako jedyny przedstawiciel narodu litewskiego, zgodnie z prawem do samostanowienia narodów i zgodnie z konferencją wileńską z 18–23 września 1917 r. postanowiła ogłosić „niepodległość państwa litewskiego, opartego na demokratycznych zasadach, z Wilnem jako stolicą”. Równocześnie ogłosiła ustanie wszelkich związków łączących Litwę z innymi narodami.

W dokumencie zawarto deklarację, że „fundamenty państwa litewskiego i jego stosunki z innymi krajami” określi wybrane w demokratycznych i powszechnych wyborach „Zgromadzenie Konstytucyjne”. W ostatnim zdaniu Rada zawarła wezwanie „do uznania niezależnego państwa litewskiego”.

Pełne odzyskanie niezawisłości nastąpiło kilka miesięcy później, wraz z zakończeniem I wojny światowej i końcem okupacji niemieckiej.

Źródło: Wikipedia, info własne

PODCASTY I GALERIE