Zgodność ustawy o ochronie nieletnich przed negatywnym wpływem informacji publicznej z Konstytucją została oceniona na wniosek byłego rządu.
W wspomnianej ustawie stwierdzono, że negatywny wpływ na nieletnich wywiera informacja, „która poniża wartości rodzinne, promując koncepcję małżeństwa i zakładania rodziny inną niż ta, która jest zapisana w Konstytucji Litewskiej i w Litewskim Kodeksie Cywilnym”.
Litewski Sąd Konstytucyjny orzekł, że przepis ustawy sprzeczny z artykułem 25 Konstytucji Litwy, który gwarantuje prawo do posiadania własnych przekonań oraz ich wolnego wyrażania, a także do poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i idei.
Ponadto, według Sądu Konstytucyjnego, przepis ten jest również sprzeczny z artykułem 38 Konstytucji oraz jego częściami, które stanowią, że rodzina jest podstawą społeczeństwa i państwa, a państwo chroni i opiekuje się rodziną, macierzyństwem, ojcostwem i dzieciństwem.
Sąd podkreślił, że ustanawiając ograniczenia w zakresie rozpowszechniania informacji dla nieletnich, nie może dochodzić do zanegowania innych wartości zawartych w Konstytucji ani ich ignorowania.
„Dlatego nie może istnieć taki porządek prawny, który sugerowałby, że informacje o jakichkolwiek modelach rodzinnych i relacjach międzyludzkich są z definicji nieodpowiednie dla nieletnich” – powiedział przewodniczący Sąd Konstytucyjny, Gintaras Goda, ogłaszając wyrok.
„Taki porządek prawny (…) utrudnia formowanie się nieletnich jako dojrzałych, wszechstronnych osobowości i jest niezgodny z konstytucyjnym obowiązkiem państwa zapewnienia harmonijnego i pełnego rozwoju dziecka, opartego na poszanowaniu praw człowieka i godności, a także wartościami charakterystycznymi dla społeczeństwa demokratycznego, takimi jak równość, pluralizm i tolerancja” – dodał.
Zgodnie z orzeczeniem sądu, gwarantowana przez Konstytucję wolność poszukiwania i otrzymywania informacji obejmuje obowiązek udostępniania nieletnim obiektywnych informacji, które odzwierciedlają rzeczywiste relacje społeczne i pomagają w kształtowaniu światopoglądu opartego na szacunku dla praw człowieka i godności drugiej osoby.
Zdaniem Sądu Konstytucyjnego, Sejm, w kwestionowanych przepisach ustawy, nie określił jasno, jaka informacja poniża wartości rodzinne, promuje inną niż ta zawarta w Konstytucji i Kodeksie Cywilnym koncepcję zawierania małżeństw i tworzenia rodziny, i dlatego powinna być uznana za informację, która ma negatywny wpływ na nieletnich.
Zgodnie z sądem, ustawodawcy dążyli do ograniczenia rozpowszechniania informacji o innych niż małżeństwa między mężczyzną a kobietą opartych modelach rodzinnych wśród nieletnich.
Jednak jak zauważył Sąd Konstytucyjny, zgodnie z prawem, relacje rodzinne mogą być tworzone nie tylko między mężczyzną a kobietą, którzy zawarli małżeństwo, ale także pomiędzy innymi osobami, zazwyczaj powiązanymi więzami krwi.
„Ponadto konstytucyjna koncepcja rodziny, do której odnosi się również zakwestionowany przepis, nie sugeruje, że rodzina może być tworzona wyłącznie na podstawie małżeństwa” – stwierdził sąd.
Według Sądu Konstytucyjnego, Sejm, wprowadzając ograniczenia w zakresie rozpowszechniania informacji o modelach rodzinnych, stworzył podstawy do zawężenia treści rodziny jako instytucji konstytucyjnej.
