Rosyjska Cerkiew „jest współodpowiedzialna za porywanie ukraińskich dzieci, za cierpienie Ukraińców, ale też Rosjan” i odpowie za ogrom okrucieństwa – powiedział Bartłomiej I przedstawiając stanowisko Ekumenicznego Patriarchatu Konstantynopolitańskiego w sprawie wojny na Ukrainie podczas międzynarodowej konferencji pt. „Reakcja Kościołów i wspólnot religijnych na wojnę i konflikty”.
„Obecny kryzys na Ukrainie, wywołany niesprowokowaną rosyjską agresją, jest epicentrum geopolitycznego trzęsienia ziemi. Europa budzi się z głębokiej iluzji, iż wojna w Europie jest już przeszłością” – wskazał patriarcha.
Przedstawiając zarys historyczny Kościoła prawosławnego Bartłomiej I zwrócił uwagę, że przez wieki „władza polityczna Rosji, carowie dążyli do podporządkowania Konstantynopola w celu osiągnięcia swoich celów”.
„Dążono od instrumentalizacji religii, a Rosja Putina jedynie wzmocniła tę tradycję” realizując nacjonalizm religijny zgodnie z uznawaną ideologią, że wszyscy Słowianie powinni podlegać Moskwie – wskazał patriarcha.
„Mówimy o odbudowaniu Ukrainy po zakończeniu wojny, ale mówiąc o rekonstrukcji materialnej trzeba pamiętać też o duchowej odbudowie” – powiedział Bartłomiej I i zaznaczył, że Patriarchat Konstantynopolitański jest gotowy udzielić pomocy „jak to niejednokrotnie czynił w przeszłości”.
„Ból jest ogromny. (…) Naszym wspólnym zadaniem jest połączenie sił w oparciu o dialog. (…) To jest duże wyzwanie” – stwierdził patriarcha.
W konferencji uczestniczyli przedstawiciele władz Litwy, przywódcy Kościołów katolickich, protestanckich i prawosławnych oraz przedstawiciele świata akademickiego. Współorganizatorem przedsięwzięcia był Jan Olbrycht, współprzewodniczący Grupy Roboczej ds. dialogu międzykulturowego i religijnego EPL w Parlamencie Europejskim.
„Dla nas posłów partii ludowej jest to już kolejna rozmowa na temat roli Kościołów w obecnej bardzo trudnej sytuacji, gdy w ten konflikt aktywnie zaangażowany jest jeden z Kościołów” – powiedział w rozmowie z PAP Olbrycht. Europoseł podkreślił, że „ludzie oczekują jednoznacznych stanowisk Kościołów”, dlatego takie konferencje, „tego typu wypowiedzi, chociaż mają charakter symboliczny, mają też ogromną siłę oddziaływania”.
W środę zakończyła się dwudniowa pierwsza wizyta na Litwie patriarchy Konstantynopola Bartłomiej I, podczas której przedstawił on przywódcom kraju plan powołania egzarchatu Kościoła prawosławnego podlegającego Patriarchatowi Konstantynopolitańskiemu.
Bartłomiej I i premier Litwy Ingrida Šimonytė podpisali umowę przewidującą „wzmocnienie i rozwój współpracy w dziedzinach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w celu ułatwienia wyznawcom prawosławia na Litwie korzystanie z wolności sumienia i wyznania”.