• Litwa
  • 24 kwietnia, 2025 15:00

Nowe ograniczenia dla wyrębu lasów na Litwie

Ministerstwo Ochrony Środowiska Litwy przedstawiło propozycję znacznego ograniczenia tzw. wyrębów zupełnych (plynieji kirtimai) – od przyszłego roku mają one zostać zmniejszone z 8 do 4 hektarów w lasach gospodarczych, a w lasach rekreacyjnych, parkach narodowych i rezerwatach – całkowicie zakazane. Mimo to organizacje ekologiczne wyrażają rozczarowanie, twierdząc, że zmiany są zbyt zachowawcze.

zw.lt/BNS
Nowe ograniczenia dla wyrębu lasów na Litwie

fot. Kęstutis Vanagas\BNS.

Przejście od gospodarki do ochrony przyrody

– Projekt jest historyczny w tym sensie, że przechodzimy od intensywnej gospodarki leśnej do ochrony przyrody – powiedział podczas czwartkowej konferencji prasowej minister środowiska Povilas Poderskis.

– Nie jest to rewolucja, bo każda zmiana w kierunku większej ochrony kosztuje – trzeba wypłacać rekompensaty – dodał.

Nowe zasady będą obowiązywać zarówno w lasach państwowych, jak i prywatnych. W przypadku właścicieli prywatnych przewidziano system rekompensat w wysokości 50 mln euro, wypłacanych przez 10 lat – do 2037 roku.

Zmiany przewidują także nowe zasady klasyfikacji lasów. Lasy w parkach narodowych i rezerwatach mają zostać przypisane do II grupy – lasów rekreacyjnych i ochronnych, co oznacza dalsze ograniczenia działalności gospodarczej. Podobny status ma zostać nadany lasom podmiejskim.

Ekolodzy: kosmetyczne zmiany, brak odwagi

Propozycje resortu spotkały się z krytyką ze strony organizacji ekologicznych. Przewodnicząca Litewskiej Koalicji Ochrony Środowiska Lina Paškevičiūtė zaznaczyła, że lasów przeznaczonych wyłącznie do ochrony przyrody przybędzie zaledwie o 3 punkty procentowe – z 15 do 18 proc.

– Reszta to „ochrona z wyjątkiem dla każdego gniazda” – mówiła.

Z kolei Monika Peldavičiūtė z organizacji „Gyvo Žalio“ zarzuciła, że projekt pozostawia furtki do dalszego wyrębu nawet w obszarach chronionych.

– Zmniejszenie z 8 do 4 hektarów nie jest realną zmianą, bo i tak większość cięć już teraz odbywa się na mniejszych powierzchniach – zaznaczyła.

Sceptycznie wypowiedział się także Remigijus Bakys, prezes Litewskiej Izby Leśnej.

– Zamiast rozwijać wielofunkcyjną gospodarkę leśną, idziemy w kierunku specjalizacji – gdzie można, tam wycinać wszystko, gdzie nie można – nie ruszać. To ślepa uliczka – podkreślił.

Resort: ochrona lasów nie zostanie zmniejszona

Ministerstwo zapewnia, że projekt przewiduje też stworzenie możliwości zakładania prywatnych obszarów chronionych. Zgodnie z planem, w lasach parków narodowych i rezerwatów nie będzie już miejsca dla IV grupy lasów (gospodarczych). Dla lasów podmiejskich w promieniu 1 km od granic miast obowiązywać będzie reżim ochronny.

Po zmianach lasy I grupy (najbardziej chronione) mają zachować swoją dotychczasową powierzchnię – 27,6 tys. ha. Powierzchnia II grupy wzrośnie o 125,5 tys. ha, natomiast III i IV – zmniejszą się odpowiednio o 41,6 i 83,9 tys. ha.

W lasach I grupy zakazane będą wszelkie cięcia poza specjalistycznymi. W II grupie zakaz obejmie wszystkie główne wyręby z wyjątkiem drobnych cięć selektywnych na obszarze do 0,3 ha. W lasach III grupy maksymalna powierzchnia wycinki zostanie zmniejszona do 1,5 ha, w IV grupie – do 4 ha.

Ograniczenia będą obowiązywać niezależnie od grupy, jeśli chodzi o obszary parków narodowych, regionalnych i rezerwatów biosferycznych.

PODCASTY I GALERIE