„Kwestia dotycząca działań Eduardasa Vaitkusa, które mogą poniżać godność osoby odznaczonej, zostanie rozpatrzona na najbliższym posiedzeniu Rady Odznaczeń Państwowych” – czytamy w komunikacie Kancelarii Prezydenta.
Przewodniczący opozycyjnej frakcji Związku Ojczyzny – Litewskich Chrześcijańskich Demokratów (TS-LKD) Mindaugas Lingė zwrócił się w poniedziałek do prezydenta Gitanasa Nausėdy z wnioskiem o odebranie E. Vaitkusowi odznaczenia państwowego.
„Eduardasowi Vaitkusowi należy odebrać odznaczenie państwowe, które w 2004 roku przyznał mu prezydent Rolandas Paksas. Za znieważenie godności osoby odznaczonej, zgodnie z Ustawą o odznaczeniach państwowych, E. Vaitkus powinien zostać skreślony z listy kawalerów Orderu Giedymina. W tej sprawie zwróciłem się dziś do prezydenta G. Nausėdy” – czytamy we wpisie przewodniczącego opozycyjnej frakcji TS-LKD, Mindaugasa Lingė na Facebooku.
Zdaniem M. Lingė, wizyta Vaitkusa na Białorusi w ubiegłym tygodniu oraz jego wypowiedzi są całkowicie niezgodne z nienaganną reputacją, jakiej wymaga się od osób odznaczonych, tym bardziej że w związku z tą wizytą wszczęto postępowanie przygotowawcze.
Przewodniczący frakcji konserwatystów zwrócił także uwagę, że w czerwcu ubiegłego roku Główna Komisja Wyborcza uznała, iż E. Vaitkus rażąco naruszył Kodeks Wyborczy, co – jak podkreślił – również nie licuje z wymaganą nienaganną reputacją.
Podczas wizyty na Białorusi E. Vaitkus oświadczył, że prezydent Litwy G. Nausėda został wybrany nielegalnie, a Litwa zmierza ku zniszczeniu narodu litewskiego i państwowości.
Jego wypowiedzi zostały opublikowane przez białoruską agencję prasową „Belta” oraz różne portale informacyjne. Według nich, E. Vaitkus spotkał się z liderem partii „Biełaja Ruś” i zorganizował konferencję prasową.
Po tej podróży litewska policja wszczęła w czwartek postępowanie przygotowawcze w sprawie udzielania pomocy obcemu państwu w działaniu przeciwko Litwie. Sam E. Vaitkus odmówił komentarza w tej sprawie. Jego adwokat, Mažvydas Misiūnas, przekazał agencji BNS, że celem podróży było „przywrócenie normalnej współpracy” i dialogu między oboma państwami i ich obywatelami.
Artykuł 118 litewskiego Kodeksu karnego przewiduje odpowiedzialność karną dla osób fizycznych i prawnych za pomoc obcemu państwu lub jego organizacji w działaniach przeciwko konstytucyjnemu porządkowi Litwy, suwerenności, integralności terytorialnej, zdolności obronnej lub gospodarce.
Za takie przestępstwo grozi kara pozbawienia wolności od dwóch do siedmiu lat, a w przypadku wykorzystania sytuacji nadzwyczajnej, stanu wyjątkowego lub mobilizacji – od trzech do dziesięciu lat. Kodeks przewiduje również możliwość zwolnienia z odpowiedzialności karnej pod pewnymi warunkami.
