Czym są komórki CAR-T?
Komórki CAR-T to zaawansowana metoda leczenia: komórki odpornościowe pacjenta są genetycznie modyfikowane, aby zaczęły walczyć z chorobą. Komórki pobierane są z krwi pacjenta, oczyszczane w laboratorium klinik Santaros, modyfikowane genetycznie tak, aby na komórkach pojawiały się receptory (receptor to białko odpowiedzialne za odbieranie sygnałów z otoczenia i rozpoznawanie się między komórkami), za pomocą którego komórka rozpoznaje komórki nowotworowe krwi . Po rozpoznaniu komórki rakowej, komórka odpornościowa wiąże się z nią, aktywuje i niszczy rakową. Wybierając pacjentów do tej terapii, badamy komórki rakowe, aby sprawdzić, czy mają one konkretny cel, z którym może się związać CAR-T. Jeśli cel jest – stosujemy kurację, jeśli nie – to kuracja nie będzie skuteczna. Komórki CAR-T można obecnie stosować do leczenia chłoniaka typu B lub białaczki (leukemii).
Metodyka przygotowania i leczenie
Po wybraniu pacjenta do terapii komórkami CAR-T przygotowanie przebiega w kilku kierunkach.
Pierwsza – komórki odpornościowe pobierane są z krwi pacjenta za pomocą specjalnego sprzętu. W laboratorium oddziela się je od innych komórek. Pewna ich ilość jest genetycznie modyfikowana za pomocą specjalnych wektorów: wektor przenosi do komórki określony gen, zgodnie z którym komórka syntetyzuje (produkuje) receptory przeciwko komórce rakowej. Komórki CAR-T namnażają się również w laboratorium. Proces trwa około 2 tygodni. Następnie oceniana jest jakość tych komórek – czy są żywotne i sterylne, czy przejęły niezbędny gen, czy wyprodukowały wspomniany receptor, czy wystarczająco się rozmnożyły.
Drugi – podczas produkcji komórek pacjent jest przygotowywany do zabiegu – aby organizm pacjenta nie odrzucił komórek CAR-T, podaje się mu leki (chemioterapia) osłabiające układ odpornościowy pacjenta.
Komórki CAR-T po chemioterapii są wstrzykiwane pacjentowi. Rozprzestrzeniają się po całym ciele, rozpoznają komórki rakowe, aktywują, namnażają się i niszczą raka. Proces niszczenia trwa dni, tygodnie, a nawet miesiące, w zależności od rodzaju nowotworu krwi. Z biegiem czasu nowotwór u niektórych pacjentów ulega całkowitemu zniszczeniu. Nawet wtedy komórki CAR-T nie znikają z krwioobiegu, pozostają żywotne i, jeśli rak powraca, atakują go i niszczą ponownie.
Nowatorską terapię zaleca się pacjentom ze szczególnie ciężką, nawracającą postacią raka krwi.
Badania naukowe wykazały, że wspomniane leczenie ma pozytywny wpływ nawet w przypadkach, gdy rak krwi nie reaguje na konwencjonalne leczenie – po intensywnej chemioterapii, immunoterapii lub przeszczepie. Dzięki terapii komórkami CAR-T pacjenci mają możliwość długotrwałej remisji (ustąpienia choroby), a niektórzy pacjenci mogą być całkowicie wyleczeni. Może to być jedyna opcja przezwyciężenia choroby, gdy nie są dostępne żadne inne alternatywne metody leczenia. Powodzenie innowacyjnej terapii zależy od rodzaju choroby oraz stanu ogólnego pacjenta. Celem jest, aby pacjenci mieli możliwość alternatywnego leczenia, gdy zwykłe leczenie nie jest już skuteczne.
