Jan Kochanowski – wybitny twórca okresu Renesansu – na Litwie był obecny jako jeden z sekretarzy króla Augusta Zygmunta. Towarzyszył mu w podróżach do Wilna, ale również był gościem wojewody wileńskiego Mikołaja Radziwiłła w podwileńskich wówczas Bujwidziszkach. Kochanowski pisał po łacinie i po polsku, a Litwini przez wiele wieków posługiwali się tymi językami bardzo dobrze, czytali i doceniali poezję Poety. Z biegiem historii Obojga Narodów Litwini tworzyli, czytali i pisali tylko po litewsku, dlatego twórczość Kochanowskiego była chwilowo zapomniana. Obecne czasy to zmieniły, ponieważ literatura Kochanowskiego jest tłumaczona język litewski i cieszy się coraz większym zainteresowaniem.
„Praca z utworami Kochanowskiego – a przełożonych zostało, wliczając motta, 320 (!) fraszek – stanowiła nie lada wezwanie. Niektóre fraszki są napisane językiem bezpośrednim. Inne mają jednak drugie dno i wielopiętrową konstrukcję” podkreśla Regina Koženiauskienė, tłumaczka tekstów.
Zbiór poezji Jana Kochanowskiego, zawarty w trzech księgach, obejmuje ponad 300 utworów, które zostały opatrzone wstępem i obszernymi komentarzami tłumaczki, a także objaśnieniami dotyczącymi nazw. Charakter tego dzieła jest niezwykle zróżnicowany – obok żartobliwych i frywolnych utworów znajdują się również teksty refleksyjne. Wybitny humanista był autorem przejętego z języka włoskiego terminu fraszka i wprowadził ten typ utworu do literatury polskiej.
„Instytut Adama Mickiewicza serdecznie zaprasza wszystkich miłośników literatury na wyjątkowe wydarzenie, jakim jest Czytanie Sceniczne „Fraszek“ autorstwa Jana Kochanowskiego, które odbędzie się w 7 września br. w Kościele ewangelicko-reformowanym, w którego podziemiach znajduje się mauzoleum Radziwiłłów” – podkreśla Olga Wysocka, dyrektorka Instytutu Adama Mickiewicza.
Za koncepcję wydarzenia oraz reżyserię odpowiedzialny jest Jarosław Kilian, reżyser teatralny, który do udziału zaprosił cenionych litewskich aktorów: Birute Mar oraz Vladasa Bagdonasa. Oprawę muzyczną towarzyszącą czytaniu performatywnemu stworzyła prof. Maria Pomianowska wraz z polsko-litewskim zespołem muzyki dawnej: Aleksandrą Kauf-Tyrałą (fidele klimanowe, śpiew), Anną Klimczyk (fidele klimanowe, śpiew), Aistė Bružaitė (kokle) oraz Saulius Petreikis (multiinstrumentalista).
Partnerzy: Festiwal Radviliada w Kiejdanach, Muzeum Regionalne w Kiejdanach, Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Wilnie.
