W środę D. Kreivys, podczas posiedzenia frakcji Partii Pracy, powiedział, że wtorek był „najgorszym dniem w historii litewskiej energii elektrycznej”, ponieważ średnia cena prądu na giełdzie Nord Pool w środę wyniosła 823 EUR za megawatogodzinę.
Minister wyjaśnił, że litewska generacja „Nord Pool” została odrzucona ze względu na „paradoks” algorytmu zastosowanego w giełdzie.
„Kiedy ogromna ilość dociera w tym czasie po niższej cenie na rynku, ta ilość obniża cenę do tego stopnia, że jej oferta staje się droższa niż na rynku” – powiedział D. Kreivys.
Powiedział, że taka „paradoksalna sytuacja” zdarza się mniej więcej raz w roku w normalnych warunkach, ale przy tak wysokich cenach energii jak obecnie na Litwie, zaczęło się to zdarzać co miesiąc.
„Najważniejsze jest to, że ogromna ilość energii elektrycznej, jeśli zapotrzebowanie na nią jest mniejsze, jest niedopuszczalna. Wtedy akceptowana jest inna (oferta innego dostawcy – ELTA), która ma wyższą cenę i może produkować mniej” – powiedział D. Kreivys.
Według ministra, Krajowa Rada Regulacji Energetyki (VERT) została poproszona o zbadanie sytuacji we współpracy z regulatorem Nord Pool, Agencją ds. Współpracy Europejskich Regulatorów Energetyki (ACER).
Według D. Kreivysa kwestia ta została podniesiona wcześniej w ACER, ale odmówiła zmiany algorytmu. Minister miał jednak nadzieję, że algorytm wymiany da się zmienić tak, aby był bardziej korzystny dla krajów bałtyckich.
„To jest regulacja na poziomie europejskim, algorytm. Jest obliczany i ustalany przez ACER. Nie da się zmienić samego algorytmu, ale być może da się w nim zakodować niektóre instrumenty, aby paradoks, który istnieje bez zmiany istoty algorytmu, mógł jakoś działać inaczej” – powiedział D. Kreivys.
„Kiedy paradoks pojawia się co dwa lub jeden miesiąc, to już nie jest paradoksem” – podkreślił D. Kreivys.
Według ministra litewska rezerwowa jednostka wytwórcza uczestniczy w rynku i stale oferuje energię elektryczną, ale nie zawsze jest ona akceptowana ze względu na zbyt wysoką cenę lub zbyt dużą ilość oferowanej energii elektrycznej.
D. Kreivys zauważył również, że wysokie ceny energii elektrycznej na Litwie spowodowane były ograniczonymi połączeniami dostaw energii elektrycznej z Łotwą i Estonią ze względu na wysoką temperaturę, w wyniku czego mniej energii elektrycznej pochodziło z Finlandii, również ze względu na wysokie temperatury, połączenie NordBalt ze Szwecją było ograniczone, z Polską w ciągu kilku godzin połączenie także było ograniczone.
We wtorek D. Kreivys zwrócił się do VERT z prośbą o zbadanie, czy regionalna giełda energii elektrycznej nie odrzuca ofert cenowych litewskich producentów energii elektrycznej, których cena jest znacznie niższa od ostatecznej ceny energii elektrycznej tworzonej na giełdzie, Podało Ministerstwo Energii.
Minister prosi też regulatora o ocenę, czy sam algorytm, na podstawie którego wyliczana jest cena energii elektrycznej na giełdzie, nie jest kolejną przyczyną wysokich cen energii.
