„Bardzo dobre spotkanie. Pan premier odwiedził Warszawę, rozmawialiśmy w ramach formatu bałtyckiego, ale również w cztery oczy. Jestem naprawdę bardzo dobrej myśli, bo pan premier jest otwarty. Omówiliśmy się, że ministrowie zrobią takie résumé , podsumują gdzie mamy problemy i co można zrobić. Wierzę, że będzie dobrze” – powiedziała dla Radia „Znad Wilii” Beata Szydło.
Litwa a polskie inwestycje
W Warszawie, we wtorek, doszło do spotkania premierów Polski, Litwy i Łotwy. Premier Estonii w ostatniej chwili odwołał spotkanie i jego kraj reprezentował ambasador. Po spotkaniu Skvernelis oświadczył, że są nowe możliwości do rozwoju relacji gospodarczych między Litwą a Polską. Niewykluczone, że na Litwę wejdzie jedna z polskich sieci sklepów. Co prawda Skvernelis nie powiedział o jaką sieć chodzi.
„Gospodarka Polski mocno rozwija się, a Litwa jest gotowa na nowe inwestycje” – podkreślił premier Litwy.
Na wspólnej konferencji Beata Szydło oświadczyła, że Litwa, Łotwa i Estonia są bliskimi partnerami Polski, „sojusznikami i przyjaciółmi”. Zaznaczyła, że nasze kraje „łączą wspólne dążenia i interesy w takich dziedzinach jak: bezpieczeństwo, polityka wschodnia, energetyka i infrastruktura”.
Spotkanie z Kaczyńskim
W poniedziałek Saulius Skvernelis spotkał się z przewodniczącym Prawa i Sprawiedliwości Jarosławem Kaczyńskim. Zdaniem Skvernelisa „Kaczyński patrzy na Litwę jako na strategicznie, przyjazne państwo”. W trakcie spotkania z szefem PiS premier Litwy przybliżył sytuację dotyczącą mniejszości polskiej na Litwie.
„Pewne stereotypy nie zezwalają emocjonalnie na reset. On mógł usłyszeć z pierwszych ust, jaka jest sytuacja polskiej mniejszości. Widzę ogromną szansę na rozwiązanie istniejących problemów” – powiedział BNS Skvernelis.
W trakcie spotkania Skvernelis powiedział, że na Litwie istnieje największa sieć szkół polskich poza granicami RP, że na Litwie jest możliwość uczenia w języku polskim od przedszkola do studiów wyższych, a finansowanie polskich szkół jest o 1/5 większe niż litewskich. Premier poinformował, że rząd pracuje nad możliwością emitowania polskich telewizji na terytorium Litwy.
W Sejmie podczas jesiennej kwestii zostanie rozpatrzony projekt dotyczący oryginalnej pisowni nazwisk. Skvernelis w rozmowie z BNS powiedział, że w Polsce nadal pamiętają o tym, że Sejm RL w trakcie ostatniej wizyty Lecha Kaczyńskiego w Wilnie odrzucił projekt dotyczący pisowni nazwisk. „Największy problem polega na tym, że była obietnica, która nie została zrealizowana” – podkreślił Skvernelis.
Premier Litwy poinformował prezesa partii rządzącej w Polsce o problemach litewskiej wspólnoty w Polsce i zostały omówione spory RP z Brukselą. „Ciekawiłem się reformą sądów. Pan Kaczyński jest prawnikiem, ja również. Argumenty są zrozumiałe, są przedstawione przez pryzmat teorii i praktyki prawniczej (…) Teraz nie mogę komentować dialogu Polski z UE, ale napięcie istnieje. Polska ma argumenty, dlaczego chce przeprowadzić reformę” – oświadczył Skvernelis.
Przełom w relacjach?
To było drugie spotkanie Skvernelisa z Kaczyńskim. Pierwsze odbyło się w listopadzie ubiegłego roku w Warszawie, jeszcze w trakcie kampanii wyborczej na Litwie. Zdaniem części ekspertów spotkanie przyszłego premiera z Kaczyńskim miała pozytyny wpływ na zakończeniu sporu między Orlen Lietuva i kolejami litewskimi.
Do pewnego przełomu w relacjach między dwoma krajami doszło 28 czerwca br. , kiedy podpisano umowę pomiędzy polską spółką kapitałową koncernem naftowym Orlen Lietuva a państwową spółką kolejową Lietuvos geležinkeliai, która zakończyła długoletni spór o o taryfy przewoźnika. Umowę podpisali dyrektor generalny spółki Lietuvos geležinkeliai, Mantas Bartuška i dyrektor Orlen Lietuva, Ireneusz Fąfara, w obecności litewskich dostojników państwowych. Przy podpisaniu umowy w Wilnie byli obecni wicemarszałek senatu RP Adam Bielan, prezes PKN Orlen Wojciech Jasiński, premier Litwy Saulius Skvernelis oraz minister łączności RL Rokas Masiulis.
„To przełom, który rozwiązuje nasze problemy logistyczne” – oświadczył na konferencji prasowej Ireneusz Fąfara. Wicemarszałek Adam Bielan dodał: „ To przełomowa uroczystość w naszych relacjach gospodarczych”.
Z podpisania umowy cieszyła się również strona litewska. „Ten spór nie był korzystny ani dla Litwy, ani dla Polski. Szkoda, że pochłonął tak dużo czasu. Na szczęście w końcu możemy dać dobry przykład w stosunkach polsko-litewskich. Dzisiejsze porozumienie potwierdza, że najtrudniejsze nawet i najbardziej zaognione kwestie w stosunkach gospodarczych lub politycznych mogą zostać rozwiązane. Wszystko zależy wyłącznie od dobrej woli obu stron” – powiedział premier Saulius Skvernelis.
Od lat stosunki polsko-litewskie pozostawały napięte. Warszawa zarzucała władzom Litwy, że nie wywiązały się ze swych zobowiązań względem polskiej mniejszości na Litwie. Chodzi przede wszystkim o kwestie oryginalnej pisowni nazwisk, dwujęzycznych nazw miejscowości czy oświatę.
