Została opublikowana lista osób, które brały udział w Zbrodni Ponarskiej

Po raz pierwszy została opublikowana lista osób, które brały udział w zbrodni w Ponarach, podało w poniedziałek litewskie Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy.

BNS
Została opublikowana lista osób, które brały udział w Zbrodni Ponarskiej

Fot. Roman Niedźwiecki

Nazwiska katów zostały opublikowane w książce „Vokiečių saugumo policijos ir SD Vilniaus ypatingasis būrys“, wydanej przez Centrum i opracowanej przez Arūnasa Bubnysa.

Książka zawiera listę 17 nazistowskich oficerów, a także życiorys 84 współpracowników Nazistów, którzy służyli w tzw. Oddziale Specjalnym („Ypatingasis būrys”).

Książka opisuje okoliczności, w jakich utworzono Oddział Specjalny, jego metodologię formacji i selekcję ludzi. Głównym zadaniem tej grupy była masowa eksterminacja Żydów.

Większość z nich została zastrzelona i pochowana w Ponarach, gdzie w 1941 r., w zaledwie dwa miesiące rozstrzelano 19 tys. Żydów. W innych okolicach Wilna – ponad 13,5 tys. ludzi, których absolutną większość stanowili Żydzi.

Grupa powstała w pierwszej połowie lipca 1941 r., po zajęciu Wilna przez Niemców i odbiorze 150 oficerów wileńskich, w większości Litwinów.

„Ich zadaniem było aresztowywanie Żydów, odwiezienie ich do obozu koncentracyjnego i ostatecznie zastrzelenie” – czytamy w oświadczeniu Centrum.

Skład grupy stanowił szereg wcześniej bezrobotnych osób, które później osiedliły się w prestiżowych dzielnicach Wilna: Łukiszkach, ulicach Vilniaus, Didžioji, Universiteto, Basanavičiaus i innych.

Według danych, po pierwszej masakrze w Ponarach oddział opuściło wielu członków, przerażonych przydzielonymi zadaniami.

W 1944 r. oddział został wywieziony do Kowna i umieszczony w IX forcie, później w obozie koncentracyjnym w Stutthofie, a stamtąd wywieziony do strzelania Żydów w innych częściach Polski.

Oddział zakończył działalność przestępczą w kwietniu 1945 r.

Pod koniec II wojny światowej niektórzy członkowie oddziału zostali skazani i rozstrzelani, inni otrzymali lżejsze kary, trzeci nie zostali ukarani, a los niektórych do tej pory jest nieznany.

PODCASTY I GALERIE