Jak tłumaczy portalowi zw.lt Wojciech Sitarz, wieloletni członek Koła Naukowego Lituanistów „Labas”, organizator wrocławskiego kongresu, „nie ma chyba w Polsce drugiego wydarzenia, które gromadziłoby badaczy Litwy ze wszystkich dziedzin. Tymczasem do Wrocławia przyjadą zarówno specjaliści od języka czy literatury, jak i historycy, politolodzy i prawnicy”. Na kongresie poruszane zostaną tak różnorodne tematy jak Litwa w koncepcjach wojskowych z Federacji Rosyjskiej, statuty litewskie, postać Witolda Kiejstutowicza, traktat polsko-litewski z 1994 roku, sytuacja osób LGBT w krajach bałtyckich, polityka zagraniczna Litwy po odzyskaniu niepodległości, obraz Wilna w powieści „Tula” Jurgisa Kunčinasa, mitologia bałtyjska a słowiańska, kult koszykówki na Litwie czy życie teatralne Litwy po upadku ZSRS. To zresztą tylko niektóre z tematów referatów. Łącznie zaprezentowanych zostanie parędziesiąt wystąpień, prelegenci przyjadą nie tylko z Polski i Litwy, ale także z Białorusi i Ukrainy.
Początki Kongresu w 2013 roku wyglądały skromnie, nie wszyscy wierzyli, że się uda. W ciągu trzech lat kongres wyrobił jednak już sobie solidną markę, nie tylko na Dolnym Śląsku, ale także w całej Polsce, na Litwie oraz wśród badaczy Litwy z krajów trzecich. „Przede wszystkim z roku na rok przybywa uczestników. Cieszy, bardzo liczna grupa prelegentów z litewskich uniwersytetów. W tym roku dla gości z Litwy przeznaczyliśmy aż dwie litewskojęzyczne sekcje” – dodaje Wojciech Sitarz.
Oprócz referatów naukowych odbędzie się także debata ekspercka z okazji 25-tej rocznicy uchwalenia deklaracji niepodległości 11 marca 1990 r., w której wezmą udział Czesław Okińczyc – poseł do Rady Najwyższej Litwy i sygnatariusz Aktu Niepodległości w 1990 roku, dziennikarka Studia Wschód w TVP INFO Maria Przełomiec, świadek rodzenia się litewskiej niepodległości, odznaczona w 2013 r. Medalem Pamięci 13 stycznia, a także prof. Krzysztof Buchowski – historyk z Uniwersytetu w Białymstoku.
Na pytanie zw.lt, czy Wrocław, gdzie dotychczas, inaczej niż w Poznaniu, nie zaistniały studia bałtologiczne, staje się bardziej „litewski” Wojciech Sitarz odpowiada: „zdecydowanie tak. Nie wiem, na ile to zasługa atmosfery tworzonej przez Kongres, ale tylko w ciągu ostatniego roku otwarto we Wrocławiu konsulat honorowy Litwy oraz podpisano umowę partnerską naszego miasta z Wilnem. Po cichu liczymy także, że tutejsza lituanistyka stanie się wreszcie samodzielnym kierunkiem, bo dotąd funkcjonujemy tylko jako dwuletnie studium” – dodaje Sitarz.
Kongres funkcjonuje pod patronatem Ambasady Litwy w Warszawie oraz konsulatu litewskiego na Dolnym Śląsku, którym kieruje Tomasz Kosoń. Do grona honorowych patronów Kongresu dołączył prof. Algirdas Gaižutis, rektor Litewskiego Uniwersytetu Edukologicznego. Wileńska uczelnia jest stałym partnerem Kongresu od pierwszej edycji Kongresu. Kongres wspiera także Urząd Miasta Wilna.
Więcej informacji o wydarzeniu można znaleźć na stronie www.labas.uni.wroc.pl. Portal zw.lt objął po raz kolejny patronat nad Kongresem Lituanistów.
