Prezentacja komiksu-albumu historycznego „Podziemie łączy”

Wydany przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” album utrzymany w atrakcyjnej dla nastolatków formie graficznej – za którą odpowiedzialny jest niezwykle zdolny polski ilustrator Tomasz Bereźnicki (autor m.in. wydanego przez Instytut Pamięci Narodowej albumu pt. „39/45 Polskie Państwo Podziemne”). Autorami tekstu publikacją są – Ilona Ewa
Lewandowska, historyk i dziennikarka oraz dr Tomasz Bożerocki, lektor Wydziału Komunikacji Uniwersytetu Wileńskiego.

Publikacja jest skierowana przede wszystkim do młodego pokolenia Polaków i Litwinów, oraz ich wychowawców. Jest pierwszym takim albumem w Polsce i na Litwie, który w dwóch językach, w atrakcyjnej graficznie formie, opowiada o mało znanych relacjach polskiego i litewskiego ruchów oporu w czasie II wojny światowej i po niej.

Prezentacja albumu połączona była ze szkoleniem dla nauczycieli i wychowawców w zakresie wykorzystania publikacji podczas zajęć z młodzieżą.

W prezentacji wzięli udział: prof. Rimvydas Laužikas, dziekan Wydziału Komunikacji Uniwersytetu Wileńskiego; dr. Arūnas Bubnys, dyrektor Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy (LGGIRTC); Arūnas Šileris, doktorant Wydziału Komunikacji Uniwersytetu Wileńskiego oraz autorzy: Ilona Lewandowska i dr Tomasz Bożerocki.

„Podziemie łączy” jest zadaniem publicznym finansowanym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie „Dyplomacja publiczna 2021 za pośrednictwem Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.

Parterem projektu jest Wydział Komunikacji Uniwersytetu Wileńskiego. Patronat honorowy objęły: Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy. Patroni medialni
projektu: Polskie Radio dla Zagranicy oraz TVP Wilno.

Ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2021 został zapewniony dodruk albumu, który swoim patronatem objął pełnomocnik rządu ds. Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak.

Recenzja wydawnicza dr hab. Tomasza Balbusa z Instytutu Pamięci Narodowej:

Wiek XX przeorał narody Europę Środkowo – Wschodnią i państw bałtyckich w sposób powszechny. I wojna stała preludium tego barbarzyństwa, które miało dopiero nadejść wraz z drugą światową. Dwa totalitaryzmy, sowiecki i niemiecki, które doprowadziły do wybuchu tej drugiej, odpowiedzialne stały się za liczne zbrodnie ludobójstwa. Odpowiedzią narodów podbijanych, w tym Polaków i Litwinów,
był opór i walka. Najpierw przeciw niemieckim nazistom, potem rosyjskim
bolszewikom. Każdy naród organizował ten opór przeciwko najeźdźcom na tyle na ile był zdolny do samoorganizacji, wyrzeczeń, poświęceń. Na ile wcześniej był przygotowany do takich działań i świadomy tego, iż teraz, gdy przyszli Niemcy, czy też bolszewicy, trzeba zejść do podziemia, do konspiracji, iść do lasu, chwycić za broń. Tak też uczynili Polacy i Litwini, gdy do ich domów i ziemi zbliżali się ci, którzy potem zakładali obozy koncentracyjne i łagry, organizowali Auschwitz i Workutę, mordowali elity narodowe w Kownie i Wilnie, Warszawie i Krakowie, Katyniu i
Palmirach.

Recenzowana publikacja, którą opracował dr Tomasz Bożerocki i Ilona Lewandowska, jest w opinii niżej podpisanego, pracą nie tylko potrzebną i wartościową, ale również unikalną i pionierską. Przedstawia, bowiem w formie popularnej, zgodnie z wiedzą historyczną, najważniejsze zagadnienia, postacie, wydarzenia, akcje, formacje związane z polskim i litewskim ruchem niepodległościowym w okresie II wojny światowej i powojennej okupacji sowieckiej. Przedstawia, co ważne, w formie równoległej chronologicznie. I co również cenne prezentuje w wersji dwujęzycznej, polskiej i litewskiej. Dotychczas nie została opracowana tak fachowo i jednocześnie przystępnie ta cześć najnowszej historii Polski i Litwy. Publikacja w/w Autorów zawiera znakomicie opracowane grafiki, które uatrakcyjniają przekaz, adresowany głównie do młodego odbiorcy, aczkolwiek również i starsi zapewne z zainteresowaniem sięgną po recenzowaną pracę.

Jestem głęboko przekonany, iż wydanie drukiem tegoż opracowania, „powieszenie” jednocześnie w Internecie w formie pdf, przekazanie do szkół, przyczyni się popularyzacji prezentowanej tematyki historycznej. Myślę, że adresatem może być również wojsko litewskie i polskie z racji ukazanych przystępnie zagadnień militarnych i politycznych epoki. Na podstawie tej publikacji warto też przygotować wystawy plenerowe – planszowe – w celu prezentowania w miejskiej przestrzeni publicznej w Polsce i na Litwie.