
Ślub Aldony i Kazimierza
Aldona przybyła do Krakowa z posagiem w postaci jeńców wojennych. 30 kwietnia została ochrzczona i otrzymała imię Anna, natomiast ślub odbył się dopiero 16 października. Jan Długosz w swojej kronice pisał, że Aldona to była: „Niewiasta uczciwa, z mężem i królem zgodnie żyjąca, dla ludzi pobożnych i biednych łaskawa i dobroczynna, ale tańcom, zabawom i uciechom światowym nazbyt oddana. Do tych bowiem próżności w domu rodziców pogańskich z dzieciństwa nazwyczajona, nie opuściła ich bynajmniej po przyjęciu wiary chrześcijańskiej. A gdy król nie tak zezwalał, jak raczej obojętnie na nie patrzał, zazwyczaj, gdy konno albo w powozie jechała, poprzedzały ją bębny, piszczałki, skrzypce, rozmaitego rodzaju granie i śpiewanie”. Aldona urodziła dwie córki – Elżbietę oraz Kunegundę.
Międzynarodowy skandal
Małżeństwo Aldony Giedyminówny i Kazimierza było dosyć udane, oczywiście jeżeli pominąć fakt, że Kazimierz będąc już w związku z Aldoną, zgwałcił Klarę Zach – dworkę swojej siostry Elżbiety. Nota bene Elżbieta była żoną króla Węgier! Doszło do międzynarodowego skandalu. Pohańbiona Klara zwierzyła się swemu ojcu Felicjanowi o doznanej krzywdzie. Felicjan wpadł w szał, wtargnął do komnat królewskich i raził króla mieczem. Oczywiście Felicjan został zabity, Klara została poddana katuszom, których nie przetrwała, a całą niemal rodzinę wymordowano. Ponoć Władysław Łokietek, czując się odpowiedzialnym za czyn syna, udzielił niektórym członkom rodziny Zach schronienie.

Koronacja
25 kwietnia 1333 roku odbyła się koronacja Kazimierza III Wielkiego na króla Polski. Jednocześnie królową została jego żona, Aldona Anna Giedyminówna. Uroczystość odbyła się w katedrze wawelskiej. Mimo, że polskie rycerstwo szybko okrzyknęło młodego księcia nowym królem, koronacja opóźniła się ze względu na opór stawiany przez matkę Jadwigę Kaliską. Nie chciała ona bowiem dopuścić do ogłoszenia nielubianej synowej królową Polski. Jednak młody król życzył sobie, aby wraz z nim koronowano na królową Polski Aldonę-Annę. Ostatecznie jednak matka uległa synowi i Aldona-Anna Giedyminówna została koronowana wraz z mężem. Trzeba zaznaczyć, że o tym zadecydowały przede wszystkim względy polityczne. Po koronacji Kazimierz liczył na trwałość sojuszu z WKL, przecież jego żona była córką wielkiego księcia Litwy Giedymina.
Chociaż koronacja Kazimierza odbyła się niespiesznie, bo dopiero po 8 tygodniach od śmierci Władysława Łokietka, jednak ani przez moment pozycja Kazimierza nie była zagrożona. Władysław Łokietek zadbał o sukcesję tronu. Do roli króla Kazimierz był przygotowywany na długo przed śmiercią ojca. W 1331 r. został mianowany namiestnikiem Wielkopolski, Sieradza i Kujaw. Kazimierz u boku ojca był uczestnikiem wielu zbrojnych wypraw. Król Kazimierz po ojcu odziedziczył doradców, wśród których były tak wybitne postaci swojej epoki jak: Spycimir Leliwita, Jan z Melsztyna, Jan Bogoria ze Skotnik. Okres panowania Kazimierza Wielkiego w Polsce uważany jest za okres rozwoju państwa oraz kultury.
Kazimierz Wielki a WKL
Kazimierz Wielki miał wiele planów wobec WKL i być może nie bez wpływu swojej żony, królowej Aldony-Anny Giedyminówny. Otóż Kazimierz Wielki szukał możliwości ochrzczenia Litwy, a plan ten miał poparcie z Rzymu. Tak naprawdę Kazimierz Wielki chciał wykorzystać „akcję chrzcielną”, aby zając Halicz i tym samym otworzyć Polsce wschodnie szlaki handlowe oraz zneutralizować wpływy litewskie na Wołyniu. Poprzez chrzest także chciano podporządkować WKL metropolii gnieźnieńskiej. Warto zaznaczyć, że terytorialnie WKL mogło ucierpieć, lecz wielki książę Litwy wskutek koronacji otrzymałby koronę królewską.
W czasie pierwszej próby chrztu WKL, papież Klemens VI w swojej bulli z 16 września 1349 r. skierowanej do Kazimierza Wielkiego obiecał koronę królewską dla władcy WKL. Tylko przypomnę, że wówczas rządzili bracia Olgierd i Kiejstut Giedyminowicze. Identyczna bulla została skierowana też i do Kiejstuta, który był upatrzony na potencjalnego króla. Jednak książęta WKL Kiejstut oraz Olgierd odrzucili ofertę, co więcej, najechali ziemie swego szwagra Kazimierza Wielkiego. Druga próba miała miejsce latem 1351 r., a trzecia w 1358 roku. Wszystkie próby były daremne.
Relacje Kazimierz Wielkiego z jego szwagrami Kiejstutem oraz Olgierdem były dosyć napięte. Kazimierz ogłosił, że ma zamiar ochrzcić WKL i tym samym zapewnił sobie poparcie kurii rzymskiej we wszystkich swoich sprawach litewskich, które często ograniczały się do ognia i miecza. Czyli ustawicznych konfliktów, których sedno kryło się o dominacji na ziemiach wołyńskich oraz halickich.
Na podstawie:
JUČAS, Mečislovas. Krikščionybės kelias į Lietuvą. Vilnius 2000.
KUDIRKO, Jadwiga. Królowie też w Wilnie kochali. Wilno 2008.
https://twojahistoria.pl/encyklopedia/kalendarium/co-sie-zdarzylo-25-kwietnia/