W tegorocznej, 17. edycji konkursu pt. „Człowiek rodzi się nie sobie, tylko dla swojej ojczyzny” pierwszą nagrodę otrzymali Sonia Pajgert i Wiktor Pajgert za film pt. „Polacy Odessy – zniszczona pamięć”, opublikowany na kanale „Polska Nuta” TV, na portalu You Tube, którego premiera odbyła się 11 listopada 2020 r.
Ten film to przejmująca opowieść o tragicznych losach Polaków mieszkających w Odessie na przełomie XIX i XX wieku. Pokazuje ich udział w ważnych dla Polski wydarzeniach – w wojnie z bolszewikami, w Powstaniu Styczniowym. Film bogato ilustrowany materiałami archiwalnymi, dokumentami, wypowiedziami historyków, wspomnieniami potomków represjonowanych Polaków, w ocenie jury, zasłużył na pierwszą nagrodę. W ocenie jury, to właśnie ta praca najgłębiej oddaje myśl przewodnią tegorocznego konkursu.
Drugą nagrodę jury przyznało Iwonie Piętak za reportaż radiowy „Od frontów I wojny światowej do obozu jenieckiego w Starobielsku – rzecz o żołnierzu i lekkoatlecie Tadeuszu Kirchnerze”, wyemitowany w Polskim Radiu Rzeszów 11 listopada 2020 r.
To opowiedziana w sposób niezwykle interesujący historia bohaterskiego żołnierza i sportowca – kpt. Tadeusza Kirchnera. W pracy istotny jest wątek emigracyjny. Reportaż ukazuje, jak ponad granicami trwa pamięć o wielkich wydarzeniach historycznych i bohaterach tych wydarzeń. Z reportażu wnika, że pamięć o wydarzeniach historycznych splata losy Polaków żyjących na emigracji z losami ludzi żyjących w Polsce i skłania do wspólnego działania na rzecz utrwalenia tej pamięci.
W tym roku jury zdecydowało o przyznaniu dwóch równorzędnych, trzecich nagród:
Ewie Szkurłat za reportaż radiowy „Bilet z rowerem”, wyemitowany 8 marca 2020 r. w Radiu Kraków.
Reportaż pokazuje, że historia Polski wpisuje się w osobiste losy Polaków żyjących za granicą, a nawet je zmienia. Bohaterka reportażu, odkrywając rodzinną historię, powraca z emigracji w Kanadzie do Polski. Motto konkursu „Człowiek rodzi się nie sobie, lecz dla swojej ojczyzny”, bohaterka wciela niejako w życie – osiedla się w Krakowie i pomaga dzieciom Sybiraków w poznawaniu losów ich przodków. Na wyróżnienie, w ocenie jury, zasługuje ciekawy sposób przedstawienia losów głównej bohaterki reportażu i intrygujący początek audycji.
Ewie Trzcińskiej za reportaż „Lekcja historii czyli życia” opublikowany 19 listopada 2020 r. na portalu polacywewłoszech.com
Jest to relacja ze zdalnej lekcji historii na temat Bitwy Warszawskiej i jej znaczenia dla współczesnej młodzieży mieszkającej za granicą, przeprowadzonej przez autorkę reportażu w polonijnej szkole w Bolonii. Tematyka trudna dla 12-13-latków, ale lekcja łączy wątki historyczne z życiem codziennym młodzieży, co sprawia, że tekst jest interesujący. Reportaż zainspirowany został tematem konkursu. Pokazuje postawy i przywiązanie do polskości młodych Polaków żyjących we Włoszech.
Jury w tym roku przyznało jedno wyróżnienie:
Sławie Ratajczak za esej ”W setną rocznicę bitwy warszawskiej 1920”, opublikowany w portalu internetowym Gazeta Rynek –Hamburg 10 listopada 2020 r.
Esej „W setną rocznicę Bitwy Warszawskiej”. W ocenie jury praca odpowiada założeniom konkursu. Są to wspomnienia – także rodzinne – polonijnej nauczycielki i dziennikarki, wpisane w historię Polski. Podobnie jak refleksje dzieci ze szkoły polonijnej w Niemczech i ich rodziców
W tym roku na konkurs nadesłano prace m.in. z Litwy, Ukrainy, Niemiec, Austrii i Polski. Były wśród nich artykuły prasowe, reportaże radiowe i telewizyjne, filmy, teksty z portali internetowych.
Z nadesłanych prac wynika, że wielu Polaków w kraju i poza granicami interesuje się przeszłością i wciąż żywa jest pamięć o zwycięskiej Bitwie Warszawskiej z 1920 r. i jej bohaterach. Okazuje się, że pamięć historyczna ma wpływ na kształtowanie postaw współczesnych Polaków żyjących poza granicami, a także że łączy nas pamięć o pokoleniach naszych przodków, co ma wpływ na umacnianie więzi łączących Polonię i Polaków z zagranicy z Polakami w kraju.
Laureaci będą zaproszeni na spotkanie w Senacie, które odbędzie się na początku nowego roku, wyjątkowo będzie to spotkanie w formie on-line. Wszystkim uczestnikom konkursu dziękujemy i zapraszamy do wzięcia udziału w kolejnych jego edycjach.