„Jest coraz mniej świadków Holokaustu, którzy mogą odgrywać aktywną rolę w edukacji opinii publicznej na temat okropności Holokaustu. Po śmierci ostatnich świadków tamtych wydarzeń cała odpowiedzialność za zachowanie pamięci przejdzie na młodsze pokolenia – twierdzi Faina Kukliansky, inicjatorka dyskusji i jedna z jej uczestniczek, przewodnicząca Litewskiej Wspólnoty Żydów.
„Pamięć o Holokauście nie może stać się tylko lekcją historii, w której najważniejsze są daty, nazwiska i miejsca. Musi to być wieczna lekcja człowieczeństwa, moralności, wartości, która musi pobudzać nie tylko umysł, ale i serce – powiedziała.
W dyskusji udział wezmą m.in. Justinas Žilinskas, profesor Instytutu Prawa Międzynarodowego i Unii Europejskiej na Uniwersytecie Mikołaja Romera, Hektoras Vitkus, profesor w Instytucie Historii i Archeologii Regionu Bałtyckiego, Paulius Gritėnas, członek Rady Instytutu Monitorowania Praw Człowieka oraz Donatas Puslys, szef programu Media i Demokracja w Wileńskim Instytucie Analiz Politycznych.
Zdaniem moderatora dyskusji, szefa Fundacji Pamięci Żydów w Szeduwie Siergieja Kanovičiusa, kiedy wychodzą ostatni żyjący świadkowie Holokaustu, poszukuje się nowych form, aby zachować pamięć o nich i przekazać ją innym. „Musimy unikać formalnego upamiętniania rocznic i budować żywą, posiadającą związek z przeszłością narrację, która nie tylko pamięta, ale także odkrywa, uczy, troszczy się, zastanawia się nie tylko nad Holokaustem, ale także życiem przed i po”.
Ponadto z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu litewska wspólnota żydowska zaprasza wszystkich do udziału w światowej akcji #WeRemember/#MesPrisimename – zacheca do odwiedzania miejsc mordów na Żydach, a w sieciach społecznościowych do umieszczania na swoich zdjęciach profilowych ramkę z napisem #WeRemember/#MesPrisimename.
Także ambasada polska w Wilnie, w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Holokauście prezentuje filmik z wierszem Wisławy Szymborskiej „Jeszcze” w interpretacji Jovity Jankelaitytė pod pomnikiem ofiar hitlerowskich zbrodni w podwileńskich Ponarach. Nagranie zrealizował Instytut Polski w Wilnie we współpracy z Fundacją Wisławy Szymborskiej.
Krótki film z utworem „Jeszcze” W. Szymborskiej można zobaczyć na kanale YouTube:
W komunikacie prasowym ambasada podkreśla, że polskie placówki dyplomatyczne szczególnie uroczyście obchodzą go i przypominają światu o Zagładzie Żydów, gdyż dokonała się w dużej mierze na ziemiach polskich. „Dlatego przykładamy szczególne znaczenie do upamiętnienia nazistowskich zbrodni ku przestrodze dla obecnych i przyszłych pokoleń“ – czytamy w komunikacie.
Także i na Litwie Podczas II wojny światowej Niemcy, często z pomocą litewskich kolaborantów, wymordowali ponad 90 proc. z ponad 200 tys. społeczności żydowskiej. Około 800 Litwinów jest uznawanych za sprawiedliwych wśród narodów świata za ratowanie Żydów.
Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu obchodzony jest 27 stycznia. Tego dnia w 1945 r. wyzwolono obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau. W największym nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady zostało wymordowanych ponad 1,5 mln ludzi, z czego ponad 1 mln. to byli Żydzi.
W 2005 roku Zgromadzenie Ogólne NZ ogłosiło 27 stycznia Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
Litwa ma również inną datę uhonorowania zagłady Żydów – 23 września to dzień pamięci ofiar ludobójstwa Żydów na Litwie, upamiętniający tym samym ofiary likwidacji wileńskiego getta w 1943 roku.
